Thursday, May 03, 2007

Баасан гаригын үдэш

Бяр чадлын ундарга тул бодож сэтгэхэд цаг гарга
Бага залуу харагдах тул тоглож наадахад цаг гарга
Орчлонгийн жам өршөөлгүй тул мөргөж сүсэглэхэд цаг гарга
Оюун ухаан дундрашгүй тул уншиж мэдэхэд цаг гарга
Ариун хишиг бурханых тул хайр сэтгэлдээ цаг гарга
Аз жаргалын харгуй тул найз нөхөддөө цаг гарга
Зүрх сэтгэлийн дуулал тул инээж баясахад цаг гарга
Зүдрэх цаг ээлжтэй тул өглөг хишигт цаг гарга
Хөлс болгон шагналтай тул ажил хөдөлмөрт цаг гарга
Хүрэх диваажин нэхэлтэй тул буян хураахад цаг гарга


Энэ шүлэг надад ихийг өгүүлж байгаа шиг та бүхэнд ч мөн адил ямарваа нэгэн зүйлийг ойлгоход тань тус дэм болох болтугай. Энэхүү эссегээ би алдаж,онож яваа оюутан та бүхэндээ зориулан бичлээ. Хэрвээ та монгол улсдаа өөрийн чадах хэмжээний хөрөнгө оруулалтаа хийж яваа сайн оюутнуудын нэг бол энэхүү эссег маань цааш унших хэрэггүй ингээд л дуусгачих. Харин тийм биш бол наашаа суу. 100-д нэг гэж хэлэгдэх тэдгээр оюутнуудын тоог бүгдээрээ, хамтдаа нэгээр нэмэхийн төлөө зүтгээд үзье! Миний хувьд хичээл болгон дээр сайн үнэлгээ авдаг, бие даалтуудыг цаг хугацаанд нь хийдэг, өдөр болгон номын санд сууж мэдлэгээ арвижуулдаг тэдгээр сайн оюутнуудын нэг биш л дээ. Би жирийн л нэг оюутан. Ихэнх оюутнуудын адил хичээлээ хааяа тасалчихдаг, бие даалтаа хийгээгүй бол тэр цагыг цонхтой гэж, ээж аавдаа худлаа хэлээд унтчихдаг, өөрийн сонирходог, гайгүйхэн үнэлгээ авдаг, мөн дүндээ хатуу биш багшийн хичээлийг тэсэн ядан хүлээдэг, дургүй ойлгодоггүй хичээл орвол минут бололгүй хэн нэгнээс цаг асуун завсарлахыг хүлээж суудаг, хичээл тархаар бөөн баяр болон гэрлүүгээ нэг их хийх ажилтай хүн шиг яардаг, хааяа баасан гаригыг найзуудтайгаа бааранд өнгөрүүлчихдэг “Гэхдээ ямарч юманд хил хязгаар, зааг байх ёстой” гэдгийг хатуу санаж явдаг ийм л нэг оюутан.. Заримдаа би найз нөхдийнхөө төрсөн өдрөөр найзуудтайгаа Бааранд ордог л доо. Баяраа тэмдэглэнгээ бааранд суугаа охид залуусыг ажиглахад ихэнх нь л ямарч хүсэл зорилгогүй, охид нь намайг хэн нэгэн залуу олж хараасай гэсэн шиг бүжгийн талбайд тайчих шахам бүжиглэж, харин залуус нь яаж ийж байгаад л эндээс нэг охин аваад гарчих юмсан гэсэн харцаар бүжгийн талбайруу цоо ширтэнэ. Энэ бүхэн шөнийн 22 цагаас үүр гэгээртэл хийж буй монгол улсын ирээдүй болсон ихэнх оюутнуудын ажил ба амьдрал. Эдгээр оюутнууд өөрсдийн эрх үүргээ мэддэггүйдээ энд байгаа гэж та бодож байна уу? Харин ч үгүй.. Бид өөрсдийн эрх үүргээ хэнээс ч илүү сайн мэддэг. Гагцхүү бид өөрсдөдөө хил хязгаар, хэмжээ тогтоож чаддаггүйгээс л үдшийн бүрий үүрийн гэгээ болтол эцэг эхийнхээ сэтгэлийг зовоож энд байгаа нь энэ. Энэ бүхэнд та хэнийг буруутгах вэ? Оюутан бидний чөлөөт цагыг зөв боловсон өнгөрүүлэх газар байгуулж өгөөгүй улс төрчдийн буруу юу? эсвэл өнөөдөр чамайг хүний дайтай хүн болгох гэж олсон хэдэн төгрөгөө өөрөөсөө хүртэл харамлан байж чамд л зориулдаг эцэг эхийн чинь буруу юу? Энэ асуултын хариултыг эрхэм уншигч таньд үлдээе! Амьдралд өөрийн гэсэн хүсэл зорилгогүй хүн юу ч бүтээж хийж чаддаггүй. Харин урдаа зорилго тавиад түүндээ хүрэх гэж үхэн хатан тэмцэж зорилгодоо хүрч чадсан хүн л аз жаргалтай амьдардаг. Цаг хугацаа хувьсан өөрчлөгдөж, хорвоо ертөнц дээр оршин буй хүн төрөлхтөн ч дэвшил хөгжлийн замруу тэмүүлхийн хэрээр, залуус бидний эзэмшиж буй мэргэжилд их өндөр шаардлага тавигдах болсон. Бидний зарим нэг нь цаг үеэ мэдэрч өөрийн байр сууриа хадгалан үлдэж байгаа ч, ихэнх залуус үүнийг анзааралгүй, ихийг сурч мэдэх энэ л үеэ Бааранд өнгөрүүлж буй нь нууц биш. Тэгвэл бид орчин үетэйгээ хөл нийлүүлэн алхахын тулд яах ёстой вэ? Энэ их амархан. Цаг хугацааг хийсэн бүтээсэн зүйлтэй өнгөрүүлэхэд л хангалттай. Оюутан байх үед найз нөхөдтэйгөө наргиж цэнгэх үе хэнд ч байдаг. Гэхдээ яагаад заавал бааранд өнгөрүүлэх ёстой гэж. Оюутнууд бидэнд хэн хэнээсээ илүү зүйл юу ч байхгүй. Чухамдаа хэн нь урдаа зорилготой, түүндээ хүрэхийн төлөө тэмүүлж, уншиж судлаж байгаагаараа л ялгардаг.
Тиймээс яаг өнөөдрөөс эхлэн урдаа зорилт тавиад ирээдүй болсон эх орон, энэхэн хорвоод төрүүлсэн эцэг эх, алдаж оносон ч амьдрасаар л байдаг өөрсдийнхөө төлөө тэмцэцгээе!! Бусдын хийж чадаагүй зүйлсийг сэтгэж бүтээ, өөртөө зав чөлөө өгөлгүй ажил, хийсэн бүтээсэн зүйлээ хараад баярла, энэ бол амьдрал залуусаа!!!

Амьдрал бол бидэнд өгсөн бурханы бэлэг. Харин амьдралдаа хийж буй зүйл чинь бурханд өгч байгаа таны бэлэг.

20 comments:

byambaa said...

blogoor chin zochilj bgaadaa bayartai bna.

oyutan bhad ih zavtai bdg yum.
bi ch bas oyutan bhdaa hicheel hiij bgaa nertei nomiin sand suuj angiihaa huuhduudtei buu haldag bailaa.
gem ni baarand taichchih ni uu geltei bujiglej yavsangui. eej aavdaa nermees bolohgui gej bodoj yavdag tiim l ohin bsn.

oyutan bhdaa ihiig hiij (hicheelee shuu), ooriigoo ih hogjuulehgui yav daa gej boddog bolson shuu.

odoonii zarim neg ohiduud, zaluuchuud eej aaviinhaa olson hedeh togrogiig urj yadan baaraar heseh sonirholtoi bolj dee. mongo geech yumnaas bolj ohiduud maani une tsenee aldaj erchuudiin hoinoos guideg bolson shig. yamar hereg bnaa. harin ch tolgoigoo tsenegjlej, bolovsroltoi bolohiig zorih heregtei yum shig.

10 jild bhad angi daasan bagsh maani ineesniig er, baadgiig nohoi dagadag yum gej surgadag bj bilee. unen ug gej boddog.

yamar ch bsn oyutan bhdaa ihiig surahiig hicheegeerei.
amjilt husey.

Anonymous said...

Marta uhaantai shuu.

Anonymous said...

marta egchee tani blog nadad ih taalagddag shuu! bainga unshdag hairn ta nadad neg zuil zuvluuch bi uuriin blog deeree link oruulah gesen chaddagguiee yadiin boloo humuus amarhan l geh yum bi chaddaggui jishee ni ymar neg site ruu orhod end darad l geed bdag yaj ingej bichij oruuldiin be?

Anonymous said...

byambaad;
yunii umnu chamd ene udriin mend.uuriin vzel bodloo chuluutei ilerhiilsend bayarlalaa.

Anonymous said...

Bi bol outan bauhdaa sain surah heregtei, zutgeh heregtei gej boddog outan bailaa gej. Gehdee haaya haaya arhi dars, bar, disco, ohid geed l ubj ugnu. Tuhain ued yahav er ni hureelleesee boldog um uu, neg ih toodogui l baisan. Yostoi shuvuunii suuder shig niseed ungursun zaluu nas bailaa. Teglee geed bi hoishoo harj haramsdaggui. zaluu hun gedeg bol zaluu l hun. aldaataiaa, onootoigoo hamtdaal ubdag baih gej boddog. zaluu hun bur aldah yostoi gej baigaa um bish shu. Gehdee uuriiguu heterhii ih bariad tsenzurdeed baih herggui l gedgiig heleh gesen uma. Naizuudtaigaa nargij tsenge, baysaglantai bai, od hiimori duuren zaluu nasaa saihan unguruu. nuguu neg sanaa bol surna gedeg bol eh oron, niigem, aav eej, ger buliin tuluu uils meteer bichsen bna. ene bol jinhene absurd bodol baina. eh oron, sain saihan niigem gedeg chini zugeer l hii hooson zuil. ene bol uuch bish. hun hamgiin ehleed uuriihuu tuluu surah yostoi, amidrah yostoi gesen bodoltoi baih heregtei. UURIIHUU tuluu. tegeed daraa ni yahav mgl shig ger buliin hariltsaa huchtei bdag ulamjlaltai ulsad aav, eej ger buliihee toloo gesen oilgolt baij bno. harin eh oron ene ter geed ireheeree l shal hiimel hudlaa bolood irj baigaa um. odoo mgld haa l bol haa eh oron, ard tumnee uruvduj hairlasan saihan setgeltei humuuseer duureed baina shude. teglee geed uurchlugdsun um alga. harin uur uuriiguu bodson (huvia bodson) huchirheg hubi humuus ayandaa yag tiim niigmiig baiguuldag jamtai um bilee. chinii bichlegiig unshaad iimerhuu l um bodogdoj baina. gehdee erunhiiduu sain bichleg bolson bainaa.

Anonymous said...

zol yum bichij daraa hudlaa heleh talaar yum bicheerei zurag chini taalagdahgui bnaa yag yug haruulah gesiin baasan garigiin oroi shoovuudah gej bgaa ohi niig uu za amjilt husii zurgaa solioroi guij bna hrtai hsuu unsi

Anonymous said...

gomdoododogt uuchlaarai oobro niamjilt huusii

Erdee (Erdenebulgan) said...

odoo baarand suusaar l bnu? esvel bolitson u? Ih goyo essay bolson bna. Minii blog ruu orj baigaarai
erdeezjl.blogspot.com
amjilt husye

Б.Єсєннэмэх said...

>>>bi beer blogoo neegeed udaagui ldee gehdee busdiin blogiig shimten unshdag negen! uuriin chine blogoor anh udaagaa zochilov, dajgui shuu!
...hun gedeg busdad heldeg busdaas sonsdog hen hunii sanaand baihgui ter amidraliin dur zuragiig ooroosoo harad daraa ni uruuld helehiig erhem bolgoh ni ene bienii hamgiin nandin chanaruudiin neg! hen negend handsan harts uhaaral bish baij boloh ch unen baihiin daitai shiruun baij bolno..., chamd amjilt husey!

Б.Єсєннэмэх said...

>>>bas uuriig tani listendee nemj bolno bizdee?

Anonymous said...

Yunii umnu setgegdel vldeesen bvh naiz nartaa bayarlalaa.niigmiin emzeg sedev hundtsiimuu nam shvvmjlvvldeg bainashdee..za tegeed ehnees ni bvgded ni hariu bichii gej bodloo

Anonymous said...

byambaad;
hi. naizaa chi arai l buruu oilgood baih shig ug ni bi mongoliin bvh oyutan zaluusiig baaraar hesch taichih shaham bvjigledeg gej bicheegvishdee.heseg heden oyutnuud l tegej yvdag gesen. tegeed ch mungunii hoinoos gvideg ohiduud vnen heregtee tsuuhun.hedheen magadgvi gar huliin huruund l bagtahaar baigaa baih.tedgeer ni haa saigvi tenej mongoliin vzesgelent ohidiin ner hvndiig unagaadagch yum bilvv. er ni sudalgaatai yum bichij baival ilvv vr dvntei met sanagdlaa..harin eej aaviinhaa mungiig hii demii vrdeg gedegtei sanal niilj bainaa. chamd ch bas amjilt hvsie naiz mine.

Anonymous said...

dvvdee;
chamd ene udriin mend. neree bichihgvi yasiim be. hend gej bichhee meddeggvi tegeed dvvdee gechlee shvv..hehe.amarhan hvndee amarhan hetsvv hvndee hetsvvshdee. link holboh. egch ni daraagiin bichlegtee link yaj holbodgiig zaaj ugii. chi daraagiin bichlegiig mine unsharai tvvnees uurt tulgarch baigaa asuudlaa shiidej chadah baih. amjilt hvsie

Anonymous said...

Anonymousd;
hi.uuriin setgegdlee chuluutei ilerhiilsend bayarlalaa.ih tsag zav gargan baij unshij bas bichjee. minii bichleg chamd ih uitgartai naiz nuhudteiguu tsagiig unguruuduggvi hvvhdiin bichsen bichleg shig sanagdsan bololtoi. ug ni tiim bish l dee. chamd yagaad iim setgegdel turvvlseniig odoo hvrtel medkvv l baina. chinii uuriinhuu tuluu amidar gesen chin ih saihan sanaa baina. bich bas tegej l boddog gehdee heterhii uuriiguu bodood baihaar busdiig uuriinhuu door vzeh vzeltei bolchdog yum.tiimees uuriiguu bodoj bolnoo gehdee hemjeetei.zuvluguu ugsund bayarlasan shvv naizaa

Anonymous said...

anonymousd;
tiimee baasan garigiin ohidiin dvr turhiig haruulah gesiim tegej haragdaj baigaa bol bolloo. hudlaa heleh talaar bol hvn bvr uur uuriin gesen bodoltoi baidag baih. tegej baigaad ene talaar bichmeer sanagdval bichlegtee nemnee.tegeheer uuriin bodol sanaagaa ilerhiileerei.

Anonymous said...

b.usuhnemehd;
blogoor min ayalsand mun uuriin vzel bodloo ilerhiilsend bayarlalaa.uuriin tani blogoor zochilnoo.medeej link hiivel taatai baih bolno.blogt chin amjilt hvsie.olon zuun naizuudtai boloh boltugai.

Anonymous said...

erdeed;
hi ene udriin mend.haaya naiz nuhudteiguu suuj l baigaa. ogt suuhgvi bolno gevel hudlaa. hugshiruud ireheeree uuriin erhgvi icheed bolih biz..hehe. blogoor chin ayalnaa bayarlalaa. amjilt

Anonymous said...

чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх газар барьж өгсөнгүй гээд бааранд орох алба байхгуй бол уу
хөгжим сонсмоор байвал гэртээ сонс л до , буу халмаар байвал хаана ч болно шд , өөр яах гэж ордог юм бол оо гэсэн кэ кэ

Anonymous said...

Doorh link-eer orj sonirhooroi:
http://mongolian-agloco.blogspot.com/

Anonymous said...

nadaa zorim vg ne mash taalagdallaa. amjilt agui hvn bolno ***


88863233