Oyutan nasaa gej.....

Unuudur minii huvid ih hetsvv udur bailaa. hvmvvs yridagshdee udurjinguu bvtelgvitvel buruu hul ni deeree bosson udur bailaa geed l...unuudur bi yag tegsen bololtoi.Uuriinhuu haihramjgvi baidlaas bolj utasaa aldtsan. estoi galzuurahnee.tegehdee odoo negent bolood ungurtsun yumnii hoinoos haramsaad yahavdee..Tegehdee l utasgvi baina gedeg tam yuma.ajil turulch bvtkvv, hvn amitantai ch holboo barihiin argagvi. Haa saigvi l zogsoj baidag nuguu 100-giin tsagaan utasnuud chin namaig utasgvi boltsoniig medsen yum shig hereg bolohoor oldhooch baichhiimaa..za ench yahav.ene 7-n honog oyutnuudiin huvid uhaarliin 7-n honog bolj baih shig bainaa. oyutnuud dund bich hamaarna. medehgvi oilgohgvi baisan zvilee yvtsiin shalgalt uguhduu bagshiin nvdiig hariulj huulj baigaad oilgodiim baina. shalgaltiin matrial taraaj uguhuur ni avaad harsan chin meddeg yum tsuuhun shvv. bagshiig barag l vzeegvi haraagvi yumaaraa shalgalt avchlaa daa geed l bodoj baisan chin devtree suhuud vzsen chin ter chigeeree baidiimdaa.bid ch tegej baigaad alah uls shvv muu bagshiigaa heregt hiihne bainashdee..devtreech suhuj haraagvim baij zaagaagvi vzeegvi haraagvi ene ter geed l.......ee ene shalgalt uu ih yum uhaaruulna shvv..Za tegeed uhaarliin 7-n honogiin daraa unaltiin 7-n honog vrgeljleh baihdaa keke..ene bol oyutnuudiin yria. tegehdee araich tiim yum bolohgvi bailgvidee. tsagiin yumiig tsagt ni hiigeed baival....tiimee

Хичээлийн анхны өдөр

Өнөөдөр миний 4-р курт орсон анхны хичээлийн өдөр. Уг нь манай хичээл 10-р сарын 1-нд орсон л доо. Би л том толгойтойгоороо одоо л хичээлдээ ирж байгаа нь энэ. Амарна амарна гэхэд хэтэрхий амарсан байна уу? Тэгэхдээ зүгээр суусангүй ээ. Өөртөө хэрэгтэй хэрэггүй баахан л юм хийж явлаа. Бас дадлагтаа гарсан. Ангийнхныгаа харахад сайхан байнаа. Бүгд л өөр өөрийн гэсэн орон зайг бий болгочихсон их ухаан суугаад ирсэн бололтой ярьж хэлж байгаа нь цаанаа л төгсөх курсийн оюутанууд. Сониноос манай анги хоёр ч сайхан ээжтэй болох гэж байгаа. Ёстой ээж болохгүй байх гэж бодож байсан хоёр найз маань хөөрхөн цозойцон ороод ирдийм байна. Гэхдээ би одоог хүртэл нэг охинд нь итгэхгүй л байгаа. Ёр нь хүүхдээ тэврээд ирсэн цагт л итгэх юм шиг байнаа. Ямар ч байсан сайхан хайртай учираад сайхан амьдарч байгаа нь нүднээс нь илт байна лээ. Заримдаа гэрэл гийсэн царайг нь хараад атаархах сэтгэл төрж байлээ. Манай ангийн үр удам ч жилийн жилд өвлөгдөж байна шүү. Монголын үрс маш олон болтугай. Хичээлийн анхны өдрөө л хичээлээ хийхгүй блогтоо юм бичиж байхымаа би нээрээ. Гэхдээ битгий зэмлээрэй намайг. Учир нь блогоо бас блогчин та нарыгаа их саналаа.

HELP ME?

Хэрвээ бурхан та үнэхээр байдгым бол надад туслаач. Би танд өдөр болгон л залбирах юм. Та яагаад намайг сонсохгүй байгаам бэ?

Яагаад? Яагаад?

Yunii umnu sanaa bodloo chuluutei ilerhiilsen mun namaig shvvmjilsen bvh naiz nartaa bayarlalaa. magtsanaas ilvv shvvmjilsen setgegdelvvdiig bi ilvv unshih durtai. medeej hvn ogt orgvi zvil yrina gej baihgvi. neg saihan ug gent sanaand orloo. "Hervee chamaig hvmvvs magtaj, shvvmjilj bas haraaj zvhej baival chi amid baigaagiin ilrel"...gaihamshigtai.bi yamarch baisan amid l baigaa yum baina. hench chamaig muugaar, sainaar helehgvi hench chamd magtaaliin, urmiin mun shvvmjileliin vg helehgvi bol amidral ymar utga uchirtai baih ve dee? ene udaa bi naiz nuhdiin bie biedee itgeh itgeliin talaar bichmeer sanagdaad uuriin blogoo ami oruulj suuna. sayahan bi neg naiztaigaa uulzaj setgelee neg ongoilgoh shig bolloo. oirdoo ajil ajil geed uuriiguu bas naiz nuhduu ch martsan baiv. naiziigaa nadruu yrihad ni buun bayar bolon vserch garaad l naiztaigaa bushuuhan shig uulzlaa. Tuluvluj baisan uulzalt maani minii bodsonoos arai uuruur ergelene gej bi yaj medhev. dandaa l gegeeleg zviliig bodoj baisan bi ter naizaasaa setgel serthiilgesen medee sonsood eostoi heleh ch vg oldsongvi. minii itgej, hamag zvilee yrij baisan naiz maani minii derged gaihamshigtai naiz baidagch, busdiin derged ochhooroo uur hvn bolj namaig muu heldgiig uulzsan naizaasaa sonsoh ni ter. heseg hugatsaand yagaad yagaad gedeg asuultiig uurtuu baahan tavilaa. hariultiig ni olsongvi. magadgvi ene hvn minii itgeliig aldahaas umnu bi ene hvnii itgeliig aldsan baij boloh shvv dee gej uurtuu buruu ugluu. tegehdee vneheer tiim bol yagaad nadad shuud helchihej boloogvi gej..ingej 2 nvvr gargah hereg baisiimuu daa..hvnii itgeliig aldana gedeg hamgiin aimshigtai zvil bolohiig ter tusmaa itgej baisan hvn ni iimerhvv zvil hiisniig bodohoor bvvr vhmeer sanagdaj baina. bie biedee yagaad saihan itgej naizlaj nuhurluj verhej bolohgvi gej..verhevel bie bienee hardaj zovoono, naizalbal bie bieniihee ar hudargaar hutga shaana., ene itgeltsel vv? esvel evdreltsel vv? etsest ni ene uguulberiin vneniig odoo l bi oilgoj baina.''uuriin tseejind hadgalj chadaagvi nuutsaa uruuliin amand togtono gej sanaa yu?"

Та алийг нь сонгох байсан бэ?

Хайр сэтгэл үү? эсвэл Мөрөөдөл үү? таньд аль нэгийг нь л сонгох шаардлага гарсан. Мөрөөдлөө сонговол та хайртай залуу(бүсгүй)-гээ алдана, харин хайртай хүнээ сонговол та насан туршдаа мөрөөдөж биелүүлэхийг хүсдэг байсан ажил ба амьдарлаа золиослон байж түүнийгээ авч үлдэнэ.Ийм зүйл тохиолдвол та яаж шийдэх вэ? Яагаад?

Энэ миний амьдрал

Хүний яаж амьдрах надад уг нь чухал биш л дээ. Тиймдээ ч би хэн нэгний амьдрал руу өнгийж явдаггүй. Гэтэл бусдад миний амьдрал сонин байдаг бололтой. Хаана амьдардаг, ямаршуухан амьдралтай, хэн хэнтэйгээ амьдардаг, бараг л өдөр оройн хоолондоо юу иддэг гээд л бүх зүйл маань…. Энэ бүх асуултын хариултыг надаас өөр мэдээж хэн ч мэдэхгүй. Хачирхалтай нь өөрийнхөө амьдралын талаар өөр хэн нэгнээс сонсох нь элбэг. Зарим нь өрөвдөж, үлдсэн нь атаархаж ярина. Юу ч гэж ярисан үнэндээ надад хамаагүй ээ. Гэхдээ үнэн юм үнэнээрээ л сайхан. Хэн нэгнээр атаархуулж, эсвэл өрөвдүүлж амьдрахыг үнэндээ би хүсэхгүй байна. Гэтэл энэ миний биш намайг төрүүлж, өсгөж байгаа аав ээжийн минь амьдрал болохоор хэн нэгнийг миний гэр бүлийн талаар амандаа орсноороо битгий чалчаасай гэсэндээ өөрийн гэр бүлийн үнэн бодит амьдралыг бичихийг зорилоо. Миний аав ээж хоёр Сүхбаатар аймгын Наран сумых. 1980 онд гэр бүл болж 1985 онд анхны хүүхэд болох миний эгч мэндэлсийм. Ээж минь их ухаалаг, ажилсаг, амьдралынхаа төлөө зүтгэдэг нэгэн байсан болохоор биднийг өөрсдийнхөө амьдралаас илүү сайхан амьдраасай гэсэндээ хотруу 1982 онд аавыг ятгасаар байгаад нүүж ирсэн. Ингээд л Батхүрэлийнх гэдэг айлын амьдрал цэцэглэж эхэлсийм даа. Эгчийг төрсний дараахан удалгүй 1987 онд би төрж аав ээждээ бас нэг баярыг бэлэглэсэн. Түүний дараа дүү минь 1989 онд мэндэлснээр манай гэр бүлийн гишүүд үндсэндээ бүрэлдэж дууссан. Ээж минь нягтлан бодогч мэргэжилтэй, тухайн үедээ 60-р дэлгүүрт нягтлан бодогч хийдэг байсан ч нэг хэсэг хувьчлал явагдсанаар ээж ажилгүй болж хувиараа их ч бизнес эрхэлсэн. Зарим нь дампуурч, нилээд нь ашигаа өгсөн дөө. Ээжийг ажилгүй болох үед анх удаа л манайх гэдэг айл заримдаа хоолтой, заримдаа хоолгүй байж үзсэндээ. Аав монголын цахилгаан холбоонд ажилладаг байсан ч гэрэл цахилгаан, утас, байрны мөнгөнд цалингаа өгөөд л дуусчихдаг байсан. Манай дүү тэр үед жоохон байсан ч их ухаантай хүүхэд байсан. Зайрмаг идэж байгаа хүүхдүүдийг харахаараа “ээжээ би зайрмаг идмээр л байна гэхдээ та дараа мөнгөтэй болохоороо надад яг ийм зайрмагнаас 2-ыг заавал авч өгөөрэй” гээд л зүрх шимширтэл хэлдэг байж билээ. Тэгэхдээ бидний энэ байдал удаан үргэлжлээгүй юм. Ээжийн минь хичээл зүтгэлийн ачаар бид дахин хүссэн зүйлээ идэж ууж, хүссэн хувцасаа өмсөж элбэг хангалуун л өссөн. Биднийг сайхан амьдруулхын тулд ээж минь хэт их ажилснаас янз бүрийн л аймшигтай өвчинтэй тулгарч байсан. Энэ бүхэн биднийг идэж ууж, хувцаслахад амьдрал оршдоггүй гагцхүү элэг бүтэн гэр бүл л сайхан амьдралын утга учир гэдгийг ойлгоход тусласым. Ээж аав маань биднийг их орой төрүүлсэн болохоор бид 3-ын нэг нь ч гараас гараагүй одоог хүртэл ээж аавынхаа олсон мөнгөнөөс хуваалцсаар л байгаа. Ээж аав маань биднийг хатуу гараар зөв хүмүүжүүлсэн болохоор биднээс муу амьдрах хүн байхгүй гэдэгт би итгэдэг. Айлын хүүхдүүд дунд эцэг эхийгээ зовоодог нэг хүүхэд заавал байдаг гэсэн. Тэр нь эгч дүү бид 3-аас би юм шиг байгаан. Яагаад гэвэл би зөв ч, буруу ч нэг юм руу тэмүүлсэн л бол түүнийхээ эцсийг үзэх гэж зүтгэдэг зантай болохоор.. Энэ зан маань надад их ч гай болж, түүнийхээ ачаар ээжийгээ их ч уйлуулсан даа. Тэгэхдээ ээж минь ингэлээ гээд надад нэг ч удаа гомдолж байгаагүй ээ. Миний гэр бүлд бусдын л гэр бүлтэй адил баяртай, жаргалтай, маргаантай, нулимстай өдрүүд өнгөрдөг. Гэхдээ энэ бүхний эцэст би гэр бүлдээ хайртай. Учир нь миний амьдралын хамгийн аз жаргалтай өдрүүд энэ л гэрт өнгөрч байдаг учираас.

Хацар эсгэх нулимс шиг гашуун болохоор нь амьдралд би хайртай
Хааяа чихэр амтлуулчихаад буцаагаад авчихдагт нь хайртай
Хүссэн бүхнийг минь ёсоор болгодоггүйд нь хайртай
Хүч хүрэхгүй нь гээд сөхрөхөд түшиж босгодогт нь хайртай.

Зовлон үзсэн хүний нулимс хүртэл хатдаг

Магадгүй та 25-р суваг телевизээр гардаг “Танайд хоноё” нэвтрүүлгийг үзсэн бол энэхүү үгийг сонссон байх. Энэ үгийг монгол улсын иргэн, эцэггүй 2 хүүхдийн эх, өрх толгойлсон эмэгтэй, өвчинд нэрвэгдсэн бүсгүй хүн хэлсэн юм. Хүн бүхэнд л өөр өөрийн гэсэн зовлон байдаг. Гэхдээ энэхүү нэвтрүүлгийг үзээд би зовлон гэж өлсөх, гутрах, шантрах, хэн нэгнээс хагацах, хүмүүст дээрэлхүүлж аль муугаараа хэлүүлэх, мөн хэн нэгэнд зодуулахыг ч хэлдэггүй юм байна гэж бодсон. Хааяа нэг хоолгүй хонох үедээ ээждээ уурлан “би заавал баян хүн” болоод сайхан амьдарна ингэж л зовж амьдрахгүй гэж хэлж байснаа бодоход зовлон гэж юу байдгыг ч мэдэхгүй тэнэг явснаа энэ нэвтрүүлгийг үзсэнээс хойш ухаарлаа. Хүний тэвчээр барагддаг бол энэ эмэгтэйн тэвчээр аль хэдийн барагддагаа барагдаад дууссан баймаар гэтэл үгүй. Энэ бүсгүй туулсан амьдралынхаа тухай ярихдаа надад тохиолдсон энэ бүхнийг би зовлон гэж бодохгүй байна. Магадгүй бурхан намайг амьдралд тэнцэх нь үү үгүй юу гэдгийг шалгахын тулд энэхүү саадыг илгээсэн ч юм билүү тиймээс би шантарч болохгүй ээ. Би тэнцэх ёстой, амьдармаар байна ш дээ гээд л нүднээсээ нулимс биш инээд цацруулж байсныг хараад өөрийн эрхгүй энэ бүсгүйгээр бахархах сэтгэл төрж байсым. Амьдрал хүмүүст саад бэрхшээлийг ялгалгүй тарааж байдаг ч энэ бүсгүйд хэтэрхий гэж хэлмээр хүнд ачааг нуруу нь дээр нь үүрүүлсэн юм шиг. Магадгүй энэ хүний оронд би байсан бол аль хэдийн тэр их ачаандаа дарагдаад үхлээ хүлээгээд хэвтэж байх байсан биз. Хүний биеийг олж төрнө гэдэг “зүүний үзүүр дээр хэдэн арван мянган будаа асгаад нэг шигхэг нь тогтсонтой” адил ховор заяадаг энэ амьдарлаа эгэл даруухан хэрнээ ухаалаг энэ бүсгүй хичнээн хайрлаж байгааг харсан хэний ч нулимс урсахгүй байх аргагүй. Амьдрахын төлөө, амьд байхын төлөө, аз жаргалынхаа төлөө зовлонг сөрөн яаж тэмцэдгийг харуулж чадсан энэ бүсгүйд миний энэхүү тэмдэглэлийг уншиж байгаа таныг, мөн таны хамаатан садан найз нөхдийг туслаарай хэмээн хүсэх гэсийм. Монголчууд эвтэй байхдаа хүчтэй гэдэг шиг энэ бүсгүйд хүчээ нэгтгэн нэг өдрийнхөө ч болов хоолны мөнгийг хандивлая. Биднээс нэг их мөнгө гарахгүйшдээ. Хүн амьдрахыг хүсэж байхад чи үхэх ёстой гээд үхүүлж болохгүй биздээ.

Хэрвээ тэ энэ бүсгүйд туслахыг хүссэн бол Голомт банкны аль ч салбар дээр очиход Тунгаа гэдэг энэ эмэгтэйн хандвын данс байгаа. Энэ бүсгүйд эмчилгээ хийлгэхэд нийт 90 сая төгрөг хэрэгтэй гэсэн. Их сонсогдож байгаа биз. Гэхдээ хүний амьтай яаж дүйхэв. Энэ хүн амьд байвал 90 саяаас ч илүү их хөрөнгө оруулалтыг монгол улсдаа хийж чадахаар чадвартай. Өөрийн хийх гэж байгаа мөнгийг бага гэж битгий бодоорой.1000 ч мянгадахгүй. Дуслыг хураавал далай гэдэг сайхан үг бий шүү дээ. Мөнгөн хандив өргөх боломжгүй бол сэтгэлээсээ энэ бүсгүйн өмнөөс зул өргөж буян үйлдээрэй гэж хүсье! Сайн үйлс дэлгэрэх болтугай.

Uurtuu uram hairlaya.

Sanasnaar boldoggvi horvoo gej ene l baihdaa. Oirdoo bvh l zvil maani bvtelgviteed setgel sanaagaar navs unalaa. dahij bosoj ireh bolov uu? neg l itgeltei bich baina. tegehdee hvn l bolson hoino temtseh l baihdaa. nas zaluu baina. ene bol zuvhun ehlel. vvnees ch hetsvv shiidverlej chadashgvi zvils tulgarah l baih. odoo l unchih yum bol ireedvi maani bvrheg haragdaj baina. tiimees Marta hicheegeerei. ''Amidrald yuch tohioldoj boloh ch ene bvhend shantraad bailgvi saihan amidrahiin tuluu l zvtgeh heregtei''

Ялагдлаа ялалт болгон хувиргах 5-н үндсэн арга

1. Амжилтанд хүрэхийн тулд алдаагаа судал. Алсан үедээ үүнээсээ сургамж ав, тэгээд дараагын удаад ял.
2. Өөрийгөө бүтээлчээр шүүмжлэх зоригтой бай. Алдаа сул талаа судлан олж, засаж залруул.
3. Хувь заяагаа буруутгахаа боль. Саад бэрхшээл асуудал тулгарах бүрд эргэн харж, алдаагаа ол. Юун дээр алдсанаа мэддэг бай. Хувь заяагаа буруутгаснаар хэн ч хэзээ ч юунд ч хүрж байгаагүйг бүү мартаарай.
4. Оролдлоготой байхын зэрэгцээ туршлагаасаа суралцдаг бай. Зорилгоосоо хараагаа бүү салга, гэхдээ толгойгоороо битгий хан мөргө. Шинэ аргыг туршиж үзэж бай.
5. Нөхцөл байдал бүхэн өөрийн гэсэн сайн талтай байдгыг бүү март. Түүнийг нь ол. Сайныг нь олж харвал зориг тань мохохгүй. Ялагдал гэдэг бол болол санааны зөвхөн тэр үеийн л төлөв байдал юм.

Баасан гаригын үдэш

Бяр чадлын ундарга тул бодож сэтгэхэд цаг гарга
Бага залуу харагдах тул тоглож наадахад цаг гарга
Орчлонгийн жам өршөөлгүй тул мөргөж сүсэглэхэд цаг гарга
Оюун ухаан дундрашгүй тул уншиж мэдэхэд цаг гарга
Ариун хишиг бурханых тул хайр сэтгэлдээ цаг гарга
Аз жаргалын харгуй тул найз нөхөддөө цаг гарга
Зүрх сэтгэлийн дуулал тул инээж баясахад цаг гарга
Зүдрэх цаг ээлжтэй тул өглөг хишигт цаг гарга
Хөлс болгон шагналтай тул ажил хөдөлмөрт цаг гарга
Хүрэх диваажин нэхэлтэй тул буян хураахад цаг гарга

Энэ шүлэг надад ихийг өгүүлж байгаа шиг та бүхэнд ч мөн адил ямарваа нэгэн зүйлийг ойлгоход тань тус дэм болох болтугай. Энэхүү эссегээ би алдаж,онож яваа оюутан та бүхэндээ зориулан бичлээ. Хэрвээ та монгол улсдаа өөрийн чадах хэмжээний хөрөнгө оруулалтаа хийж яваа сайн оюутнуудын нэг бол энэхүү эссег маань цааш унших хэрэггүй ингээд л дуусгачих. Харин тийм биш бол наашаа суу. 100-д нэг гэж хэлэгдэх тэдгээр оюутнуудын тоог бүгдээрээ, хамтдаа нэгээр нэмэхийн төлөө зүтгээд үзье! Миний хувьд хичээл болгон дээр сайн үнэлгээ авдаг, бие даалтуудыг цаг хугацаанд нь хийдэг, өдөр болгон номын санд сууж мэдлэгээ арвижуулдаг тэдгээр сайн оюутнуудын нэг биш л дээ. Би жирийн л нэг оюутан. Ихэнх оюутнуудын адил хичээлээ хааяа тасалчихдаг, бие даалтаа хийгээгүй бол тэр цагыг цонхтой гэж, ээж аавдаа худлаа хэлээд унтчихдаг, өөрийн сонирходог, гайгүйхэн үнэлгээ авдаг, мөн дүндээ хатуу биш багшийн хичээлийг тэсэн ядан хүлээдэг, дургүй ойлгодоггүй хичээл орвол минут бололгүй хэн нэгнээс цаг асуун завсарлахыг хүлээж суудаг, хичээл тархаар бөөн баяр болон гэрлүүгээ нэг их хийх ажилтай хүн шиг яардаг, хааяа баасан гаригыг найзуудтайгаа бааранд өнгөрүүлчихдэг “Гэхдээ ямарч юманд хил хязгаар, зааг байх ёстой” гэдгийг хатуу санаж явдаг ийм л нэг оюутан.. Заримдаа би найз нөхдийнхөө төрсөн өдрөөр найзуудтайгаа Бааранд ордог л доо. Баяраа тэмдэглэнгээ бааранд суугаа охид залуусыг ажиглахад ихэнх нь л ямарч хүсэл зорилгогүй, охид нь намайг хэн нэгэн залуу олж хараасай гэсэн шиг бүжгийн талбайд тайчих шахам бүжиглэж, харин залуус нь яаж ийж байгаад л эндээс нэг охин аваад гарчих юмсан гэсэн харцаар бүжгийн талбайруу цоо ширтэнэ. Энэ бүхэн шөнийн 22 цагаас үүр гэгээртэл хийж буй монгол улсын ирээдүй болсон ихэнх оюутнуудын ажил ба амьдрал. Эдгээр оюутнууд өөрсдийн эрх үүргээ мэддэггүйдээ энд байгаа гэж та бодож байна уу? Харин ч үгүй.. Бид өөрсдийн эрх үүргээ хэнээс ч илүү сайн мэддэг. Гагцхүү бид өөрсдөдөө хил хязгаар, хэмжээ тогтоож чаддаггүйгээс л үдшийн бүрий үүрийн гэгээ болтол эцэг эхийнхээ сэтгэлийг зовоож энд байгаа нь энэ. Энэ бүхэнд та хэнийг буруутгах вэ? Оюутан бидний чөлөөт цагыг зөв боловсон өнгөрүүлэх газар байгуулж өгөөгүй улс төрчдийн буруу юу? эсвэл өнөөдөр чамайг хүний дайтай хүн болгох гэж олсон хэдэн төгрөгөө өөрөөсөө хүртэл харамлан байж чамд л зориулдаг эцэг эхийн чинь буруу юу? Энэ асуултын хариултыг эрхэм уншигч таньд үлдээе! Амьдралд өөрийн гэсэн хүсэл зорилгогүй хүн юу ч бүтээж хийж чаддаггүй. Харин урдаа зорилго тавиад түүндээ хүрэх гэж үхэн хатан тэмцэж зорилгодоо хүрч чадсан хүн л аз жаргалтай амьдардаг. Цаг хугацаа хувьсан өөрчлөгдөж, хорвоо ертөнц дээр оршин буй хүн төрөлхтөн ч дэвшил хөгжлийн замруу тэмүүлхийн хэрээр, залуус бидний эзэмшиж буй мэргэжилд их өндөр шаардлага тавигдах болсон. Бидний зарим нэг нь цаг үеэ мэдэрч өөрийн байр сууриа хадгалан үлдэж байгаа ч, ихэнх залуус үүнийг анзааралгүй, ихийг сурч мэдэх энэ л үеэ Бааранд өнгөрүүлж буй нь нууц биш. Тэгвэл бид орчин үетэйгээ хөл нийлүүлэн алхахын тулд яах ёстой вэ? Энэ их амархан. Цаг хугацааг хийсэн бүтээсэн зүйлтэй өнгөрүүлэхэд л хангалттай. Оюутан байх үед найз нөхөдтэйгөө наргиж цэнгэх үе хэнд ч байдаг. Гэхдээ яагаад заавал бааранд өнгөрүүлэх ёстой гэж. Оюутнууд бидэнд хэн хэнээсээ илүү зүйл юу ч байхгүй. Чухамдаа хэн нь урдаа зорилготой, түүндээ хүрэхийн төлөө тэмүүлж, уншиж судлаж байгаагаараа л ялгардаг.
Тиймээс яаг өнөөдрөөс эхлэн урдаа зорилт тавиад ирээдүй болсон эх орон, энэхэн хорвоод төрүүлсэн эцэг эх, алдаж оносон ч амьдрасаар л байдаг өөрсдийнхөө төлөө тэмцэцгээе!! Бусдын хийж чадаагүй зүйлсийг сэтгэж бүтээ, өөртөө зав чөлөө өгөлгүй ажил, хийсэн бүтээсэн зүйлээ хараад баярла, энэ бол амьдрал залуусаа!!!

Амьдрал бол бидэнд өгсөн бурханы бэлэг. Харин амьдралдаа хийж буй зүйл чинь бурханд өгч байгаа таны бэлэг.

Хатуу чангуу? эсвэл зөөлөн үү?

Бид бүхний бие цогцос ав адилхан мөртлөө, зан араншингын тал дээр авч үзэхэд ихэнх хэсэг нь энэрэнгүй зөөлөн сэтгэлтэй, үлдсэн хэсэг нь бусдаас илүү хатуужил тэвчээртэй, чанга хатуу байдаг. Амьдрал биднийг ингэж ялгаатай өсгөж байна уу? эсвэл эцэг эхийн хүмүүжил, гэр бүлийн орчин нөлөөлгийм болов уу?. Сайхан сэтгэлтэй байхын үр дүн ер нь юу юм бол. Сайхан сэтгэлийг ихэнх хүмүүс л ашигладаг биздээ. Яахав сайн тал нь олон найз нөхдөөр хүрээлүүлэн нэр хүндтэй л явах байх. Тэгвэл хатуу чанга байсны ач холбогдол зөөлөн сэтгэлийн хажууд маш их. Ядахдаа л хэн нэгэн гомдоолоо гэхэд сэтгэлээр унаж, уруу царайлж явахгүй. Ямар ч хэцүү үед шүд зуугаад л бос ч ирдэг. Та үүнийг уншаад үүгээрээ юу хэлэх гэсийм болоо гэж гайхаж байгаа байх. Хариулт нь: Ер нь хүн ямар байх естойг л мэдмээр байна. Энэ асуултын хариултыг олж чадахгүй байгаа учир бодол санаагаа чөлөөтэй илэрхийлээрэй.

Манай ангийнхаан шалгалтын сэдвээ аваарай.

1.Алтантулга/1,2МЗ2/1
Компьютерийн техник хангамж, нэгж хичээлийн хөтөлбөрт анализ хийх
2.Анхбаяр/1,2МЗ1/2
Мэдээллийн дүрслэл, жишиг даалгавар
3.Анхчимэг/3МЗ3/1
Алгоритм дүрслэл, сэдвийн боловсруулалт хийх
4.Алтанцэцэг/1,2МЗ1/1
Мэдээлэл, мэдээллийн төрөл хэлбэр, сургалтын хэрэглэгдэхүүн хийх
5.Батхүү/1,2МЗ2/2
Компьютерийн програм хангамж, жишиг даалгавар боловсруулах
6.Батцэцэг/1,2МЗ1/3
Мэдээллийн процесс, сурагчдыг үнэлэх арга зүй
7.Бямбабаяр/1МЗ5/2
Мэдээллийн технологийн хэрэглээ, жишиг даалгавар боловсруулж турших 8.Бадамжунай/1,2МЗ3/1
Алгоритм түүний шинж чанар дүрслэл, үнэлгээ, үнэлгээний хэлбэр
9.Гэрэлтуяа/1,2МЗ4/2
Загвар түүний төрөл, сургалтын төлөвлөгөө боловсруулах
10.Жигмэд/2МЗ4/1
Объект түүн дээр хийх үйлдлүүд, заах арга боловсруулах
11.Мөнхнасан/3МЗ2/2
Компьютер програм хангамж тохиргоо, сургалтын электрон хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх
12.Мөнхжаргал/1,3МЗ5/1
Мэдээллийн технологи, сурагчдыг үнэлэх арга зүй
14.Сэлэнгэ/1,2МЗ1/1
Мэдээлэл түүний шинж чанар, үзүүлэх таниулах материал бэлтгэх
15.Оюунтуяа/1,2МЗ4/3
Загварчлал, сургалтын хэрэглэгдэхүүн боловсруулах
16.Оюунсоёмбо/2МЗ2/3
Компьютерийн хөгжил, нэгж хичээлийн хөтөлбөр, загвар
17.Оюунсүрэн/2МЗ5/1
Мэдээллийн технологийн хөгжил, араг зүй боловсруулах
18.Оюунцэцэг/1МЗ4/1
Объект бодит юмс түүний шинж, асуулт даалгавар бэлтгэх
19.Цолмон/1МЗ3/2
Алгоритм гүйцэтгэгч үйлдэл, заавар,
20.Пүрэвсүрэн/2МЗ5/2
Мэдээллийн технологийн хэрэглээ, компьютерийн практикум
21.Энхчимэг/3МЗ5/3
Интернэтийн хэрэглээ, электрон хэрэглэгдэхүүн
22.Эрдэнэхуяг/2МЗ3/3
Алгоритмын үндсэн төрлүүд, бодлого, дасгал
23.Оюун/2МЗ3/2
Боловсролын шинэчлэгдсэн хуулинд шинжилгээ хийх

За бүгдэд нь Goodluck. Дадлагаа сайн хийсэн гэж итгэж байна. Удахгүй уулзацгаая найзууд аа.

Бүү март

1. Авъяас чадвараа хямд үнээр бүү худалд. ªөрийгөө үнэлэхгүй байх гэмт хэргийг бүү үйлд. ªөрт байгаа чадваруудаа анхаар. Та өөрийнхөө төсөөлдгөөс хавьгүй илүү гэдýãтээ итгэ.
2. ªргөн цар хүрээтэй сэтгэгчдийн тод томруун, хөгжилтэй, өөдрөг, илэрхийллүүдийг хэрэглэ. Амьжилтгүй байдал, ялагдал, эсвэл сэтгэл зовоож, эвгүй сэтгэгдэл төрүүлэх, таагүй үг хэллэгээс зайлсхий.
3. Бодож сэтгэх чадварынхаа хязгаарыг үз. Зөвхөн юу байгаагаас бус, юу байж болохыг олж хар. Ажилаа сайжруулж, бусдад, бас өөртөө тусòайг бүтээх туршлагыг хуримтлуул.
4. Ажлынхаа ирээдүйн тод томруун дүр зургийг нүдэндээ харàгдтал төсөөл. Одоогийн ажил маань үнэхээр чухал гэж бод. Дараагийн ажил үүргийн үр дүн та ажилдаа яаж хандахаас л шалтгаална.
5. ßлих ялихгүй зүéлсийн хүрээнд баригдалгүй бодож сэтгэ. Анхаарлаа том зоðилгууддаа төвлөрүүл. Аар саар зүйлд анхаархын өмнө өөрөөсөө үнэхээр тийм чухал гэж үү? гэж асуу.
6. ×адна гэдэгтээ итгэ. ßмарч ажлыг сайн гүйцэтгэж чадна гэдэгтээ итгэвэл түүнийг хэргэжүүлэх шийдлүүд заавал олддог. Боломжтойд итгэх нь тэр шийдлийг олох замыг нээдэг. Боломжгүй, тус болохгүй, би чадахгүй, туршиж үзээд ч хэрэггүй гэдýг ¿ãí¿¿äèéã үгсийнхээ сангаас бүрмөсөн хас.
7. ¯хширмэл сэтгэлгээнд бодол оюуныг тань явцууруулах боломжийг бүү олго. Шинэ бүхэнд нээлттэй бай. Туршигч бай. Шинэ зүйлсийг турш. Хийдэг бүх зйүлдээ дэвшилттэй бай.
8. ªөрөөсөө өдөр бүхэн би яаж илүү ихийг бүтээх вэ? гэж асуу. Нөөц боломж тухайн үеийн итгэл үнэмшлээс л шалтгаалдаг. ªөрөөсөө энэ асуултыг асуувал та бодол санаагаа үүнд хэрэгтэй шийдлүүдийг олоход чиглүүлнэ. Ажил хэргийн ертөнцөд илүү сайн, илүү их ажиллах нь амжилтыг бий болгодог.
9. Асууж, сонсож сур. Асуу тэгээд сонс. Ингэснээрээ зөв шийдвэр гаргахад хэрэгтэй түүхий эдийг та олж авна. Агуу их хүмүүс сонсохыг, өчүүхэн хүмүүс ярихыг гол болгодог гэдгийг бүү март.
10. Бодол оюунаа тэл. Шинэ очнуудад нээлттэй бай. Таньд шинийг сэдэх, эсвэл сайн ажиллахын тулд шинэ шийдэлд хүрэхэд тань тус болох хүмүүстэй холбоотой бай. Заримдаа өөр өөр мэргэжлийн, өөр сонирхолтой хүмүүстэй уулзаж бай.

Хориж болдоггүй 20-н насны төрсөн өдөр

03/08-ний энэ өдөр миний төрсөн өдөр болж өнгөрлөө. Энэ өдрийг би яагаад ч юм тэсэн ядан хүлээдэг. Учир нь энэ л өдөр эмэгтэй хүн бүхэн л аз жаргалтай байгааг би мэдэрдэг. Төрсөн өдөр гэхээсээ илүү хамгийн гол нь ийм сайхан өдөр намайг төрүүлсэн ээжийгээ би баярлуулах гэж яардгийм. Учир нь тэр болгон би ээжийгээ баярлуулж чаддаггүй. Магадгүй баярлуулахаасаа уурлуулах нь хэдэн дахин их байх л даа. Хүн баярлуулна гэдэг миний хувьд хамгийн сайхан зүйл шиг санагддаг. Төрсөн өдрөө урьд урьдийнхаасаа илүү сайхан тэмдэглэхийн тулд 2 хоногын өмнөөс л бэлдсэн. Төрсөн өдрийг бааранд тэмдэглэдэг уламжлалыг халж гэртээ уръя гэж бодсон бүх л хүмүүсээ урин бусдаас илүү сайхан тэмдэглэсэн нь энэ жилийн онцлох үйл явдал гэхэд болно. Төрсөн өдрийн ширээ маань миний хийсэн саладуудаар дүүрэн байсан нь одоог хүртэл нүдэнд харагдаж шүлс гоожиХ шиг. За одоо хоол ундаа болиод бэлгэнийхээ талаар бичье. Энэ жилийн бэлгэнүүд надад маш их таалагдсан. Бэлгэний маань 50%-ыг ном эзэлж байсан гэхэд та итгэх үү. Би лав таны оронд байсан бол итгэж ядах л байсан. Ном ном ном…… гайхалтай байгаа биздээ. Яг л ярилцсан юм шиг…Би ном унших их дуртай. Уншихгүй бол сэтгэхгүй гэдэгтэй ч санаа нийлдэг.Дараа жилийн төрсөн өдөр хүртэл уншиж дуусахааргүй энэ их номыг би өнөөдрөөс эхэлж уншиж байгаа. Уншиж дуусаад л ямархуу ном байсан талаар сэтгэгдлээ тэр доор нь бичиж блогтоо тавинаа. Эхнээс нь номны нэрийг дурьдвал:
Зөв амьдрах арга ухаан (Фэн Щуй)
Миний амьдралын түүх ( Хиллари Родхам Клинтон)
Яаж санаа зовохгүйгээр тайван амьдрах вэ?( Дейл Карнеги)
Эцэст нь миний урилгыг хүлээн авч ирсэн, мөн ийм сайхан оюунлаг бэлэг дурсгасан найз нартаа бүгдэд нь өө бас ирэхийг хүссэн ч цаг зав, нөхцөл нь бүрдээгүй бүх хүмүүстээ баярлалаа гээд найз нарынхаа дурсгалын үгээр өнөөдрийнхөө сэтгэгдлийг өндөрлөе.

Зовлон жаргал ээлжилсэн энэхэн орчлонд
Зоволгүйгээр амьдралаа жолоодоход чинь
Энэхүү ном биднийг орлох болно.
Н.Батцэцэг

Үнэнч нөхдөөр хуяг хийж
Үзэг цас хоёроор зэвсгээ хийж яваарай
Б.Алтанцэцэг

Үргэлж цоглог инээж явдагт чинь би хайртай
Үүрдийн амьдрал чинь энэ хэвээр байна гэдэгт би итгэдэг
Л.Сэлэнгэ

Bi ergen irlee

Svvliin ved blogoo ih sanalaa. Ymar negen sonirholtoi zvil bichmeer baisanch zav garahgvi baisnii ulmaas heseg hugatsaand vhsen blogtoi l udur honogiig ungurvvlev. Zarim negen hvmvvs tag alga boltson chin nileedgvi sanaa zovson gej sonsogdson. Tedgeer hvmvvsdee bayarlalaa bi amid. Minii ahan dvvs turul sadanch bishdee nadad sanaa zovj baina gej sonsood ymar saihan setgeltei hvmvvs ve? minii mongoliin ard tvmen bvgdeeree iim saihan setgeltei hvmvvs baidag bolch bi aztai l hvn yum gej terhen zuur bodov. Anh neesnees hoish nileedgvi erchimtei hugjij baisan blog maani dadlagt garsnaas bolj zavsarlahad hvrsiimaa. harin odoo dadlagiin hugatsaach duusah duhuj baigaa uchir bi ergen irj baina. Sonirhol negt ahan dvvs blogchdoo bvgdeeree sain baitsgaana uu? Gal gtahai jiliin Sar shiniin, Valentines day, Martiin8 nii mendiig negen zereg hvrgii doo.. ungursunch gesen hamaa baij uu? tiimee...hehe.bvgded ni good luck

Эрхэмсэг бай, амжилтанд хүр

Таны гадаад төрх тань таны тухай эерэг зүйлс хэлж байгаа гэдэгт итгэлтэй бай. Ямар хүн байх гэж хүсч байгаа бол тийм гэж харагдаж байгаадаа итгэлтэй бололгүйгээр хэзээ ч гэрээсээ бүү гар. Дээрх үгс миний амьдралдаа баримталдаг зарчмын нэг. Учир нь хүн хэдий чинээ өөртөө итгэлтэй байж чадна тэр хүний амьдрах эрч хүч төдий чинээ өсдөг. Би гутранги үзэлтэй хүмүүсийн эсрэг байдаг. Яагаад гэвэл хүн өөрийнхөө муу талыг үргэлж харж, өөрийгөө бусдаас доогуур үзэн амьдрах нь хүмүүст үргэлж муу энергийг бий болгож байдаг. Харин үүний оронд өөрийгөө хүндэлж, үнэлж сурах нь хамгийн чухал. “Эрхэмсэг бай” гэдэг нь “биеэ тоо” гэсэн үг бас биш юм. Yүнийг юугаар тайлбарлаж болох вэ? Yүнийг бодож сэтгэх гэсэн ганцхан үгээр л тайлбарлаж болно. Хүмүүс, бид өөрсдөөсөө юу харж байгааг олж хардаг. Та өөрөө хүмүүс таньтай ямар байдлаар харьцах ёстой гэж бодож байна хүмүүс тэгж л хандана. Иймээс эрхэмсэг байхын тулд бид өөрсдийгөө төсөөлбөл бусад хүмүүс ч бас ингэж бодож эхэлдэг. Хүмүүсийн ааш аяг бидний гайхлыг төрүүлэх нь элбэг. Яагаад нэг нь үйлчлүүлэгчээ “Тавтай морил”, “Танд юугаар туслах вэ?” гэж угтаж байхад, нөгөө нь тоомсоргүй царайлдгийн учрыг та ер нь бодож байсан уу? Яагаад эрчүүд нэг эмэгтэйд зориулж хаалгаа нээдэг атлаа бусад эмэгтэйчүүдэд тэгж ханддаггүй вэ? Оюутнууд нэг багшийнхаа өгсөн даалгавар зааврыг сайн биелүүлдэг хэрнээ нөгөөгийнхийг нь дургүйхэн хүлээж авдаг вэ? Яагаад бид нэгний нь үгийг анхаарч сонсдог хэрнээ бусдынх нь үгийг тоодоггүй вэ? Та эргэн тойрноо нэг сайн ажигла даа. Зарим хүмүүс “Хөөе Тулгаа”, “хөөе Марта” гэж байхад зарим нь хүндэтгэнгүйгээр “найзаа” гэдгийм бол. Зарим хүмүүс итгэл дотно харьцааг бий болгож бишрүүлдэг бол зарим нь тийм биш гэдгийг олж харна. Илүү ойроос ажиглавал хамгийн их хүндэтгэл хүлээдэг хүмүүс хамгийн их амжилтанд хүрсэн хүмүүс байдгийг ч гэсэн харна. Yүний шалтгаан нь бидний бодол юм. Өөрийгөө дорд үзэж юунд ч хэрэггүй гэж бодож байгаа хүн ямар ч авъастан байсан, хэнд ч хэрэггүй амьтан байдаг. Учир нь бидний бодол бидний ааш араншинг тодорхойлдог. Хүн өөрийгөө дорд үзэж байвал өөртөө ингэж л ханддаг бөгөөд ямарч будаг шунх, баг энэ мэдрэмжийг удаан хугацаагаар нуун далдалж чадахгүй. Өөрөөр хэлбэл хэнд ч хэрэггүй гэж бодож байгаа хүн хэнд ч хэрэггүй байдаг. Нөгөө талаас өөрийгөө хүндэтгэл хүлээхүйц гэж үнэлж байгаа хүн мөн л тийм байдаг. Хүндлэл хүлээсэн хүн болох нь амжилтын хөтөлбөрийн бусад алхмуудын адил тийм хэцүү биш. Бусдын хүндэтгэлийг олж авахыг хүсэж байвал эхлээд та өөрийгөө хүндлэх хэрэгтэй. Өөрийгөө илүү их хүндлэх тусам хүмүүс ч таныг тэр хэмжээгээр хүндэлдэг. Өөрийгөө хүндлээгүйгээс болоод улам л ёс суртахуунгүй болно. Өөрийгөө хүндлэдэг эсэх нь хүний хийсэн үйлдэл бүрээс харагдаж л байдаг. Өөрийгөө хүндлэхийн тулд миний баримталдаг зарчим: Эрхэмсэг бай. Хэрэгтэй хүн гэдгээ мэдэрэхэд тустай. “Таны гадаад төрх байдал ярьдаг гэдгийг бүү март” Мөн цэвэр цэмцгэр, бэлтгэлтэй байсны зардал бага байдаг. Yүнийг “Зөв хувцсал. Тэгвэл та үүнийхээ үр дүнг байнга хүртэнэ” гэж тайлбарлаж болох юм. Өөрийгөө хүндэтгэж гадаад үзэмжиндээ анхаар, учир нь энэ нь бусдад хэрэгтэйгээ мэдрэхэд тань тусална. Хувцаслахыг зоримог байдлаа олж авах, итгэл төрүүлэх хэрэгсэл болгон ашигла. Мөн гадаад төрх тухайн хүний өөрийнх нь оюун ухаанд нөлөөлдөг. Гаднаа ямар харагдах нь дотоод санаа бодолд нөлөөтэй.Жишээ нь: Цэрэг хүн зөвхөн цэргийн хувцасаа өмссөн үедээ л цэрэг шиг сэтгэж, цэрэг гэдгээ мэдэрдэг. Таны гадаад төрх таньтай ярьдаг, бусадтай ч бас ярьдаг. Таны тухай бодлоо ойлгоход нь бусдад тусалдаг. “Хэн нэгнийг хувцаслалтаар нь биш ухаанаар нь дүгнэх хэрэгтэй” гэдэг ч хүмүүс ихэнхдээ таныг харагдаж байгаагаар нь үнэлдэг нь бодит үнэн. Таны гадаад төрх байдал бусад хүмүүст үнэлэгдэх анхны зүйл гэж би боддог. Урт хугацаа өнгөрсөн ч гэсэн анхны сэтгэгдэл арилдаггүй. Гэвч зарим хүмүүс бусдыг эргэн харахад хүргэх тийм хувцас худалдаж авах боломжгүй бол яах вэ? гэж асуух байх л даа. Гэхдээ энэ асуултын хариу их энгийн байдаг бол яах уу?
Хоёр дахин илүүг төл, тэгээд хагасыг нь ав. Энэ хариултыг та тархиндаа сийлчих. Гадаад үзэмж ийм их анхаарал шаардаж байгаа өнөө үед тоо хэмжээнээс чанар нь хавьгүй илүү юм. За тэгээд хувцас гээд яриад байхаар сайхан хувцас л өмсчихвөл бүх зүйл болчих юм шиг бодож болохгүй л дээ. Хувцасны гол гэж хэлүүлэхгүйн тулд!?
Эгэл бүсгүйн үзэсгэлэн гоо эргээд надад олдох боловч
Энэ ертөнцийн цаг хугацаа ахиад надад олдохгүй
Инээж байгаа хүмүүсийг харах би дуртай ч
Өнчирч байгаа өдрүүдийг бодохоор хааяа би дотроо уйлах шиг болдог.
Мэдлэгийн хур их бууж, хүн бүр ухаарлын гүнд хүрэх болтугай.

Амьдрал өчүүхэн байхын аргагүй богинохон

Юу ч амжилтын замаар урагшилж байгаагаа мэдрэхээс илүү сэтгэгдлийг өгч чадахгүй. Мөн юу ч өөрийнхөөрөө байхаас илүү ялалт байж чадахгүй. Хий хоосон сэтгэгдэлд бүү авт.Oюуныхаа хүчин чармайлтыг огт хүчин чармайлт гаргахгүйгээр амжилтанд хүрэх тухай мөрөөдөхөд бүү зарцуул. Yүний оронд таныг амжилтанд хүргэх тийм чанарыг өөртөө бий болго.

Итгэлээ тэтгэж айдсаа устгах 5-н арга
1. Үйл хөдлөл айдсыг эмчилдэг. Айдсаа дав. Дараа нь бүтээлч бай. Хөдөлгөөнгүй байдал, юу ч хийхгүй байх нь айдсыг улам өсгөж, өөртөө итгэх чадварыг бууруулдаг.
2. Дурсамжийн банкандаа зөвхөн эерэг бодлуудыг хадгалахыг хичээ. Сөрөг, хямралд оруулагч бодлуудад сэтгэх, оюуны дайсан болж хувирах боломж бүү өг. Таагүй үйл явдлуудыг эргэн дурсахаас татгалз.
3. Хүмүүсийг зөв өнцгөөс хар. Хүмүүсийн ижил төстэй талууд ялгаатайгаасаа хавьгүй их гэдгийг битгий март. Өөдөөс чинь хараад зогсож байгаа хүний тухайд бүү туйлшир. Тэр ч гэсэн хүн шүү дээ. Тэднийг ойлгохыг оролд. Ихэнх хүмүүс боргодог боловч хазсан тохиолдол цөөн байдаг.
4. Сэтгэл зүрх чинь юуг зөв гэж үзэж байвал түүнийг л хийх гэж оролд. Энэ нь өөрийгөө буруутгах хортой сэтгэгдэл газар авахаас урьдчилан сэргийлнэ. Зөвийг үйлдэх нь амжилтанд хүрэх их энгийн арга байдаг.
5. Таны тухай бүхэн би өөртөө итгэж байна, үнэхээр итгэж байна гэж хэлдэг байг. Өдөр бүр үүнийг хийгээрэй.
-хамгийн эхний эгнээнд суу.
-хүмүүсийн нүдийг эгцэлж хар
-25% илүү хурдан алха
-Бодол санаагаа зоволтгүй илэрхийл
-нүүр дүүрэн инээмсэглэ

Би дургүй Ц.Хулан

Цаг гозойж байхад би алс замд гарахгүй
Цангинтал хундага хаг шиддэг Орос занд дургүй
Цайг нь уучхаад аягыг нь хөмрөх дургүй
Цагаа олж ухаантнаа хайрладаггүй Монгол занд би дургүй
Өлийд бүдрээгүй ажнайг магтаалаар булж алах дургүй
Үхэлд ч автаагүй баатар эрийг одонгоор дарж авахад дургүй
Үлгэр нялуун төгсдөг ч сайн эр зовоход би дургүй
Үс нь буурал хөгшин намбагүй явахад бүр дургүй ээ
Цэргийн дарга нар согтуу гуйвахад би дургүй
Цэцгэн охид надаас янжуурын гал сургалхад дургүй
Цэмцгэр нь дэндүү харчуул цагаан гартнуудад дургүй
Цэвэр цааснаа шүлэг биш матаас бичихэд бүр дургүй ээ
Доголон хүний дэргэдүүр би гүйж өнгөрөх дургүй
Дороо эргэцэх илжиг мэт олны дунд гэлдрэх дургүй
Ядуусын дунд гангалах дургүй
Тансаг найран дээр ганцаардах дургүй
Яруу найрагчийг хэтэрхий урт наслахад яагаад ч юм дургүй ээ
Холоос айсуй морьтон гэнт өөр зүгт давхихад дургүй
Холбиромтгой ааш уян жаданд дургүй
Нүүрнээс далдуур хүн муу хэлэх
Нүд нь дээр минь гөлөг зодоход бүр дургүй
Хэтэрхий халуун, хэтэрхий хүйтэнд дургүй
Хэтэрхий омголон, хэтэрхий ноомойд дургүй
Бурханыг нулимах адыг өргөмжлөхөд дургүй
Бусдад дагаар орох, адгуусыг тамлахад бүр дургүй ээ
Дургүй бүхнийг минь үзүүлж ханасан эх орон минь
Дургүйгээ хүртэл хайрлах гэж би хүү чинь болсон
Цайг нь уучхаад аягыг нь хөмөрдөггүй ёсоо бодож
Цаг гозойж байсан ч би тань дээр ясаа тавина даа эх ороон

Happy Birthday to you

Хамгаас хайрт хөөрхөн эгчдээ төрсөн өдрийн гал халуун мэндийг хүргээд
Нар гэрэлтсэн энэ хорвоод насаа залуужтал инээ
Гэрэл гийсэн гэртээ, жаргал хуртал инээ
Зүүд нойрон дундаа дүүгээ тэврээд инээ
Зүрх сэтгэлдээ хэн нэгнийг хайрлан инээгээрэй

Нар мандсан өглөөг би угтахдаа
Намайг гомдоосон, уурлуулсан хэн бүхэнд аз жаргал хүсдэг
Надад байгаа энэ эрхэм чанар
Намайг л гэдэг таньд минь ч бас байгаасай

Хайртай шүү таньдаа дүү нь хан хорвоод та бид хоёр л бие биенээ хэнээс ч илүү ойлгодог болохоор хамтдаа дандаа л байхыг хүсдэг юм шүү.

Ажлахын тулд сурах уу? Сурахын тулд ажлах уу?

Хэрвээ та сурахын хажуугаар ажил хийдэг бол дээрх асуултыг өөрөөсөө нэг асуугаад үзээрэй. Ажил хийдэггүй та ч мөн адил би сурахын тулд ажиллах байсан уу? ажиллахын тулд сурах байсан уу? гээд.. асуултынхаа хариултыг өөртөө үлдээгээд түүндээ дүгнэлт хийгээд тэмдэглэлийнхээ дэвтэрт бичээрэй. Магадгүй хэзээ нэгэн цагт дэвтрээ нээгээд уншихад таны бодол өөрчлөгдсөн ч байж болно шүү дээ. Анх би 7-р ангидаа хүн идэхийн тулд амьдрадаг уу амьдрахын тулд иддэг үү гэсэн зохион бичлэг бичиж байсан юм. Тэр үед би яаг л өөрийн бодол санаагаар хүн идэж байж л ажлах эрч хүчтэй болно. Ажил хийж байгаа юм чинь мэдээж хүссэн зүйлээ худалдан авч сайхан амьдарч чадна гэж бичиж байснаа санаж байна. Сүүлд бодоход миний бодол арай л буруу байсныг би олж мэдсийм. Энэ сэдвийн хувьд өнөөгийн залуусын л амьдрал. Би дээрх асуутыг яаг энэ эссег бичиж байх явцдаа өөрөөсөө асууж үзэхэд хүн сурахын төлөө ажиллаж бас ажлахын тулд сурдаг юм шиг санагдлаа. Би бусдын л адил оюутан. Надад сурахынхаа хажуугаар ажиллаж байсан үе байсаан. Уг нь зорилго маань эзэмших гэж буй мэргэжлээрээ сайн сурах гэтэл сурахад надад сургалтын төлбөр хэрэгтэй. Мөнгө ургадаггүй учир би заавал хөдөлмөрлөж байж мөнгө олно олсон мөнгөөрөө сурах эх үүсвэрээ нээнэ. Ингээд бодохлоор миний хувьд сурахын тулд ажил хийж мөнгө олно, олсон мөнгөөрөө сайн сурч ирээдүйгээ бүтээн цогцлоох юм шиг санагдаж байна. Гэхдээ ямар ч зүйлийг их олон талаас нь харах хэрэгтэй л дээ. Сурахынхаа хажуугаар ажиллахыг бас буруу ч гэж бодож болохым учир юу вэ гэвэл: оюутан байх хугацаанд бидэнд сурч мэдэх зүйл маш их байдаг ч хугацаа маш богино 4-хөн жил. Нүд ирмэх зуур өнгөрөх энэ цаг хугацаанаас, бас ихийг сурч мэдэх энэ үеээсээ мөнгө олохын тулд хумслаад байвал та 100% мэдэж болох байсан мэдлэгээсээ 50%-д хүрэхтэй үгүйг нь мэдээд үлдсэн хувийг нь ажил хийхийн тулд алдаж байна гэсэн үг. Энэ алдсан мэдлэгийг та өөрөө л цаг гарган хичээж олж авахгүй л юм бол дахин хэн ч таньд зориулан заахгүй. Ингээд бодохоор та сурахын тулд хөдөлмөрлөж байж мөнгө олсон. Гэтэл тэр их хүч хөдөлмөр, хөлс шингэсэн мөнгөндөө дүйцэхүйц мэдлэг олж авахгүй бол ажил хийж сурсаны ашиг байна гэж үү? . Уг нь боломжтой бол та ажилласан ч өөрийн сурч байгаа мэргэжилд тус болохуйц зүйлээр ажиллавал таньд арай л хялбар байх. Тэгээд ч хүн насан туршдаа оюутан байж сурдаггүй шүү дээ. Харин амьдралынхаа ихэнх үед нь ямарваа нэг ажил хийж амьдрах нь гарцаагүй. Сурах хугацаа бага харин ажиллах үе их. Ингээд бодохоор сурах үедээ сурсан шиг сураад, төгсөөд яаг л мэргэжлээрээ ажилаад тэр ажилдаа бусдаас тэргүүний байж чадвал амьдралын утга учир тэнд л байгаа юм шиг. Төлбөрөө яаж олох вэ? гэж үү.. Тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамрагдаж яагаад болохгүй гэж. Та ажил хийж мөнгө олно гэж санаа зовохгүй. Гагцхүү толгойгоо л сайн цэнэглэж, сайн ажилуулах л үлдэж байна. Ингээд л та үнэгүй сурч болохоор боллоо. Таны бодол, миний санаа бодолтой нийлэхгүй байж болох ч энэ миний л бодол шүү дээ.

Анд найз нартаа Ц.Хулан

Алаг дэлхийд намайг ганцаардал бүү үзэг гэж
Ашгүй бурхан гар таталгүй хайрласан
Амины хэдэн нөхөдтэй билээ би
Цэцэг шиг залуу насандаа бид инээлдэж уулзлуу
Цэнгэл найрын дунд гар сунгаж танилцлуу
Цэцэн шүлгээр тургиж сум шиг нисэж эсвэл
Цээжинд хүнд оргиод уйлж суухдаа би та нарыгаа дуудлуу
Яасныг санамаар байна хэдхэн найзаа яримаар байна
Яруу найрагчын зүрх нөхөрлөл хайрын данс юм
Алтан үсэгээр бичиж, титэм хийж өмсмөөр
Анд нөхөд минь миний цорын ганцхан гангараа юм
Будант Богдын орой ертөнцийн гунигт цэг дээр
Буугаад нисэх шувууны жигүүрт би атаархдаггүй
Буруудаж зөвдөж, дутаж, сагаж явлаач
Бусад нь яах вэ? Анд нөхдөөр би дутаагүй
Намрын усан бороо яндан дагаад урсхад
Найзынхаа дэргэд дулаацах гэж би гэрээсээ гардаг
Нанчид бүлээн цай хаанаас ч олддог орчлон дээр
Найзынхаа гараас хор уугаад сэхэх гэж би яардаг аа
Дайнтай цагын тэнгэр мэт бараан нь голдуу амьдралд
Дайзтай сум шиг эгнэж явлаа ч нөхөд минь цувж одсоор байна
Шархадсан зүрхийг минь ертөнцийн ямарч рашаанаар анагаахгүй
Шарлынх нь цэцгийг үнэрлэж нэг тайтгардаг аа
Шүлгэндээ тавих эцсийн цэг миний нөхдийн нулимс юм
Шүтээндээ бурхантай цуг залах нь миний нөхдийн хөрөг юм
Шүүх эцсийн цааз миний нөхдийн үнэн гашуун үг юм
Шүүдэртэй талд намайг тавих нь миний нөхдийн л мутар юм аа

Шинэ жилийн паян

Энэ жилийн шинэ жил миний хувьд маш сонирхолтой болж өндөрлөлөө. Бусдын хувьд ямар байсныг хэлж мэдэхгүй л байна. Ямар ч байсан шинэ жилээр би уйдсангүй. Ямар нэгэн аргаар өөрийгөө баясгаад, хөгжилтэй л өнгөрүүлсэн. Магадгүй миний хувьд хамгийн инээдтэй шинэ жил байсан ч байж болох..Сургуулийнхаа шинэ жил дээр зохиогдсон тэмцээнд ангийнхаа нэг залуутай цуг ороод түрүүлээд бэлэг авсан.Аягүй инээдтэй тэмцээн. Эрхтэнүүдээ нийлүүлий гэдэг нэртэй тэмцээн. Тэгэхдээ буруугаар бодож болохгүй шүү. Нэр нь эвгүй болохоос хөгжилтэй тэмцээн. Хөтлөгчийн хэлсэн эрхтэнүүдийг нийлүүлнэ.Анхаарах зүйл нь урьд нь нийлүүлсэн байсан эрхтэнүүдээ салгаж болохгүй. Эрхтэнүүдээ нийлүүлсээр яваад бүүр хөдөлхөд ч бэрх байдалтай болсон хойно нь тэвчээрийг нь шалгадаг. Гар хөл ер нь бүх л юм аймар өвдөж байсан. Уг нь би тэвчээртэйл дээ. Гэхдээ ийм тал дээр биш. Би өвдөлтийг тэсвэрлэхдээ муу. Манай ангийн хүүхэд л тэр үед намайг зоригжуулж байсан.”Марта тэснэ шүү чи чаднаа, найз нь чамайг чадна гэдгийг мэдэж байна” гээд л..Тэсхээс аргагүй байдалд ортол гоё гоё үг хэлж байгаа юм чинь.Энэ үгнүүдийг сонсоод итгэлийг нь алдахгүй гэсэндээ ёстой шүдээ зуусан.Уг нь энэ залуу бид хоёр хоорондоо тийм ч сайхан харилцаатай биш л дээ.Учир нь бид хоёрын санаа бодол хэзээ ч нийлж байгаагүй.Гэхдээ бид хоёр чадсан, тэмцээнд түрүүлсэн хамтын хүчээр. Ямар ч зүйлд болохгүй, бүтэхгүй зүйл байдаггүй юм байна гэдгийг тэр үед маш сайн ойлгосон.Бас нэг инээдтэй зүйл нь анх удаа үнэ хаялцаж юм авч үзсэн. Гэхдээ авсан зүйл нь хүн.Манай шинэ жилийг хөтлөж байсан ах манай сургуулийн нэг залууг гаргаж ирээд үнэ хаялцуулна гэдэг юм байна. Тэгээд анхны үнэ нь 3000т гэлээ. Мэдээж юу гэж хүн тийм хямдхан байж болох вэ? Тиймээс би зүгээр л үнийг нь өсгөөд өгий гэж бодоод 10000т гээд хэлчихсэн. Уг нь бодохдоо ангийнх нь хүүхдүүд өндөр үнэ хэлээд авчихна гэж бодож байсым. Гэтэл миний хэлснээс дээш хэлэх хүн байдаггүй. Хөтлөгч 10000т мянгаас дээш үнэ хэлэх хүн байна уу? Байхгүй бол зарлаа нэг, хоёр, гурав гэж ирээд л тэр цагаан даашанзтай бүсгүй манай залууг авлаа гэдэг юм байна. Би ч ичсэндээ ширээн доогуураа ороод нуугдчихсан. Зүгээр л үнийг нь өсгөх гэсний гайгаар худалдаж авах болчихдог. Хөтлөгч бүх хүмүүсийг урайлаад л бүгдээрээ цагаан даашинзтай бүсгүйг гаргаж ирий гээд л орилов. Би юу гэж гархав, ингээд л гүрийгээд байдаг юм шүү гэж бодоод л байж байтал, хөтлөгч би ерөөсөө өөрөө явж авчры гэж хэлээд л манай ангийн ширээ рүү алхаж яваа нь харагдлаа. Бандсандаа ширээн доороосоо гараад хөтлөгчийг даган тайзан дээр гарлаа. Хөтлөгч за мөнгөө гэдэг юм байна. Би ч байхгүйшдээ л гэсэн. Хөтлөгч инээснээ за энэ миний та нарт барьсан surprise байлаа гэж хэлэв. Ёох тэр үед дотор онгойгоод л явчихсан. Ашгү йдээ гэж бодоод л тайзнаас буугаад явж байтал хөтлөгч за ингээд эзэн боол хоёрын бүжиг хэнч битгий босоорой гэдэг юм байна арай нэг сэтгэл уужирч байхад дахиад л нэг бүжиг. Дотроо бурхан минь диско ая л биш байгаасай гэж бодож байтал хяссан юм шиг диско бүжгийн ая сүртэй гэгч нь эхэллээ. Тэр олон хүний дунд бариу платтай диско аянд яаж бүжиглэхээ ч мэдэхгүй хэсэг зогссоноо ер нь ямар хамаатай юм бэ? Хэн ч хараагүй байна гэж бодоод бүжиглэ гэдэг шүлгийг санаад л бүжиглэсэн. Тэгээд ч гэрэл тусчихаар хэн ч байхгүй юм шиг хүмүүсийн хашхиралдах дуу л сонсогдож байсан. Надад хүмүүсийн юу гэж бодсон нь огтхон ч сонин биш байсан, гагцхүү жоохон л ичсэн. Учир нь би хэзээ ч тайзан дээр тийм олон хүний дэргэд бүжиглэж үзээгүй болохоор… Одоо бодоход сонирхолтой нэгэн түүх миний дурсамжийн санд хадгалагдан үлджээ.

Дураараа л гэх идэр залуу насанд
Дурсамжаас өөр юу үлдэх юм бэ?
Алдвал ч алдаг гал халуун нас минь
Ахиад ямар залуу явах биш.

Уншсан ном

Өөртөө анхаарал таьдаг, бүсгүй хүний гоо сайхны оргил нь болохыг хүсэгч охин чамд зориулан АФРОДИТА ном худалдаанд 2001 оноос хойш цуврал болон гарч байгаа юм байна. Энэхүү цувралуудыг нь уншсанаар чи амьдралынхаа салшгүй хэсэг болсон гоо сайхандаа анхаарал тавьж , олон зуун жилийн баялаг түүхтэй нүүр будалтын урлагт суралцаж, бусдын зүрх сэтгэлийг эзэмдсэн үзэсгэлэн төгс, өөртөө итгэлтэй нэгэн болох болно. Хараа дээгүүр тансаг бүсгүй болоход тань энэхүү цуврал номнууд туслана.

Яаж явж байгаад энэхүү цуврал номыг авсанаа мэдэхгүй л байна гэхдээ л надад таалагдсан шүү. Бүх цувралыг нь олж аваад уншвал их л зүйл мэдэж авах боломжтой юм шиг байгаан. Даан ч урдын цувралууд нь дахин хэвлэлтэнд ордоггүй гэсэн. Тиймээс олж унших боломжгүй юм билээ. Гэхдээ одоо гарах бүх цувралуудыг нь авч уншаад байдаг хэргээ…

Яах ёстой вэ?

Ойрдоо өөрийгөө ч ойлгохоо байлаа. Сав л хийвэл хэн нэгэнтэй муудалцчих гээд... Гэртээ ирээд болсон явдлыг эрэгцүүлэн тунгаавал миний буруу нэг их байхгүй л юм шиг бодогдоод өөрийгөө өмөөрөөд болдоггүйээ. Хүн бүрийн санаа бодол өөр өөр болохоор өөр өөрсдийн л санаа бодлыг хамгаалах гэсний үүднээс маргаан гарсныг олж тогтоолоо. Тэнгэр газар шиг эрс тэс зан ааштай хоёр хүн хэзээ ч найз нөхөд байх боломжгүй юм болов уу? Саяхан би найзыгаа маш их гомдоочихсон. Надад гомдсондоо уйлж байхыг нь хараад өөрийгөө хичнээн муу хүн болохыг ойлгосон. Амьдрал намайг янз бүрийн л хүнтэй учруулна. Энэ бүхэнд энэ надтай санаа бодол нийлдэггүй, бид таарахгүй учир, найз нөхөд байж чадахгүй гээд л, өөрөөсөө түлхээд байвал надад ер нь найз нөхөд гэж үлдэх болов уу? Уг нь нэгдмэл нэг санаатай, найзтай байх хичнээн сайхан гээч. Бие биенээ дэмжээд л ямар ч муудалцах, үл ойлголцох зүйл гарахгүй. Харин надаас шал өөр ааш зантай, энэ найзтайгаа би яаж муудалцахгүй сайхан найзлах вэ? өөрийнхөө санаа бодлыг үл хайхран түүний санаа бодлыг хүндэтгээд чимээгүйхэн найзлаад явах уу? Эсвэл хэн хэн нь ямар нэгэн зүйл дээр өөр өөрсдийнхөө санаа бодлыг илэрхийлэлгүй найзлах уу? ямар ч байсан энэ талаар дараа нухацтай сайн бодож байж шийдвэрээ гаргая. Намайг уучлаарай найз минь. чи бид хоёр энэ сайхан үерхэлээ хадгалж үлдэхийн тулд хэн хэн нь л их хичээж байна. Найз нь чиний санаа бодлыг сонсдоггүй биш, харин ч илүү сонсож тунгааж боддог. Чиний бодолд зөв зүйл их байдаг, тиймдээ ч найз нь бууж өгөн уучлалт гуйдаг ш дээ. Сүүлийн үед найз нь үнэхээр чамайг ойлгохоо болчихсон. Тиймдээ ч уулзахаараа муудалцчих гээд байдаг болохоор хэд хоног чимээгүй алга болсым. Муудалцахыг хүсээгүйдээ алга болсноос биш, найзын холбоогоо таслах санаа огт байгаагүй ээ. Найз нь чамайг уйлуулъя гэж огтхон ч хүсээгүй юм шүү. Тэр үед хэлж байсан ч одоо дахиад хэлмээр байна. Намайг уучлаарай өөрийнхөө санаа бодлыг чиний өмнө тавиад, өөрийг чинь хүндлээгүйд үнэхээр уучлаарай миний буруу..дахиж хэзээ ч уйлуулахаар зүйл хийхгүй ээ. Найз нь хичээнээ итгээрэй.

Болор цомоор сонин юутай

Санаад оромгүй хүнээс санаад оромгүй урилга авлаа. Хар багаасаа л “Болор цомыг” ТҮ- гээр биш амьдаар нь хэн нэгнээс урилга аваад хамт үзэх юмсан гэж бодож байсан мөрөөдөл минь гэнт биелэлээ оллоо. Манайд яруу найраг сонирходог хүн байдаггүй болохоор ийм боломж одоог хүртэл надад олдоогүй юм. Ямар ганцаараа үзэлтэй нь биш сонирхолгүйшдээ. Энэ жилийн болор цомыг ганц хүн л чимэж байлаа. Өчнөөн жил сураг тасраад байсан ард түмний бас миний хайртай яруу найрагч, болор цомын эзэн Хулан эгч маань энэ жил зодоглож байхым. Нэгийн даваанд 32 яруу найрагч оролцсоноос, Хоёрын даваанд 16, Гуравын даваанд шижгэнсэн 5-н яруу найрагч тунаран үлдлээ. Мэдээж манай Хулан эгч тэр дотор нь байх нь тодорхой. Шүүгчид дүнгээ гаргаж байх явцад үзэгчдийг уйдаахгүйн тулд Батзанын Батзаяа ах маань хүрэлцэн ирсэн байлаа. Хүмүүсийг ч нэг хөгжөөх шиг болсондоо. Сонсгол сайтайнх уу? Эсвэл энэ шүлэг надад тийм их таалагдсан болоод би цээжилчихсэн үү бүү мэд. Ямарч байсан нэг богинохон 4-н мөрттэй л энэ жилийн Болор цом 2006 дуусгалаа. Сонирхуулахад: Энэхүү шүлгийг Монголын бүх сайхан ээжүүд, охид бүсгүйчүүд, эмэгтэй яруу найрагчдад зориулан Батзаяа ах маань толгойгоо гашилган, шүүсийг нь шахан, нягтруулан байж бичсэн ганц шүлэг нь юм гэсэн шүү.

Гил хархан үсээ шууж ороосон байлаа
Гэдийхэд нь энгэрээс нь хоёр хөөрхөн шувуу нисэж байлаа,
Төмпөн дотроос хоёр холбоотой юм гаргаж өлгөсөн нь
Түрүүчийн ниссэн шувуудын үүр байсымаа. Хэхэ

За олон юм нуршилгүй болор цомын эзэн хэн байсныг хэлий. Модернист яруу найрагч “уучлаарай нэрийг нь мартчиж” энэ жилийн Болор цомын эзэн болж Янжин лхам бурхан, Хурдан удамын хөөрхөн даагтай гэрийн зүг буцлаа. Манай Хулан эгч 3-р байранд орсон. 3-р байранд орсондоо их л дурамчхан байх нь хүн бүхний нүдэнд илт байлаа. Бүүр дургүйгээ илэрхийлэх гэсэн шиг энэ миний отгон наадам гэж уянгалаг сайхан хоолойгоороо ууртай гэгч нь хэлээд тайзны араар орсноор энэ жилийн болор цом, баяртай, бас гунигтай өндөрлөв. Миний хүндэлж, хайрлаж явдаг хүн тайзан дээр нэг тиймэрхүү зан гаргаж зодог тайлсан ч, энэ хүнийг би хүндэлсээр хайралсаар, бичсэн шүлгүүдийг нь уншсаар л байх болно.

Итгэл даадаггүй эрчүүд

Ойрдоо эрчүүдийг үзэн ядаад хэрэг алга. Ямар арчаагүй гэхээрээ өчнөөн хоног гуйсан зүйлийг маань хийж өгдөггүй байнаа. Ангийн даргын үүрэгт ажлыг сайн хийх санаатай, ангидаа нилээдгүй ажлыг төлөвлөж, зохион байгуулж байгаач дэмжээд туслаад өгөх хүн байхгүй болохоор хүч дутаад зорисон ажил маань санаанд минь хүрч өгөөгүйн улмаас 2-3н хоног сэтгэл тавгүй гэлдэрлээ. Ангиа таслалт багатай болгохын тулд нэг хичээл таславал 100¥, цэвэрлэгээнд ирээгүй оюутнаас 50¥ хурааж, ангидаа нилээдгүй хуримтлалтай боллоо. Хуримтлалын мөнгөрөө ангидаа мэдээллийн самбартай болохоор шийдлээ. Мэдээллийн самбар дээрээ шинэ мэдээлэл, ангидаа хичээлийн 5-н хоногт хийж байх төлөвлөгөө, Бие даалтууд, явцын шалгалтын Хугацаа, дүн гэх мэт нилээдгүй зүйлийг хийгээд тавьчихлаа. Тэгээд самбараа тогтоох гэсэн чаддаггүй. Ангийнхаа хөвгүүдээс хадаад өгөөч гэж бараг л ажлын 5-н хоног гуйлаа. Бүтдэггүйдээ, ганц хадаас хадаад л тогтоогоод өгөх хүн байдаггүй. Ангийнхаа багшаас гуйлаа. Маргааш л тогтоогоод өгөх юм ярилаа. Маргааш ирсэн нөгөө л хэвээрээ. Хийгээд өгөх байлгүй гэсэн итгэл өвөрлөн 3-н хоног харлаа. Бүр болохгүй болохоор нь учирыг нь асуувал алх олдохгүй байна гэлээ. Маргааш нь гэрээсээ алх цүнхлээд иртэл хадаасаа алга болгоцон гээд сууж байна. Уур хүрээд л бачуураад ямар арчаагүй юм бэ? Эрэгтэй юм байж гэж хэлэмээр санагдсан ч багш хүний өөдөөс яаж тэгэж хэлэх вэ? хэлмээр санагдсан үгээ залигаад л хоцорлоо. Маргааш нь хадаас олж ирээд хадах гэтэë аль хэдийн миний хүч хөдөлмөрөө зарцуулан байж хийсэн мэдээллийн самбарыг маань эвдлээд хэдэн тийш нь хамаг юмыг нь тараачихсан, мэдээллүүдийг нь ураад тасдаад хаяцан байсныг олж хараад, ãîìäîîä уйлмаар санагдаж байсан ч тэссээн. Бухимдлаа гаргамаар санагдаад тэсэлгүй хэдэн үг хэлчихсэн. Хадаж өгч чадахгүй байсым бал ядахдаа хараад байж яагаад болоогүй юм бэ? гээд л…Хүмүүс өөрийнхөө хөдөлмөрийг үнэлүүлэхийг хүсдэг мөртлөө хүний хийсэн зүйлийг яагаад үнэлж хүндэлдэггүй юм бол..Бусдын хийсэн зүйлийг хайрлаж гамнаж байж л өөрийнхөө хөдөлмөрийг мөн адил хүндлүүлж, үнэлүүлнэ биздээ. Тус болдоггүй юмаа гэхэд ядахдаа хийсэн зүйлийг нь хүндлэх ухаан байна уу? Одоогын энэ залууст…

Аавдаа Ц.Хулан

Сайхан залуу аавынхаа тэргүүнд буурал орсныг анх үзээд
Саваагүй томоогүй хүүхэд насаа би тэр жилийн нь шувуудтай хамт буцаасан
Санчиганд нь нэмэх мөнгөн сорны тоолон жаргаандаа тэгвэл гэхэд
Сансанаар даанч болохгүй явна ааваа
Бүүвэйт хорвоод ижийн дуу мэдээж олон
Бүдэгхэн гардаг зураг шиг, санаатай хийдэг алдаа шиг
Бүхий л орчлонд харин аавын ач гэж дуулдаггүй
Бүгдийнх нь аав ямар миний аав шиг бишдээ
Амттан зөөлөн хоёроор бялууруулдаг муу ижий минь
Айлын тавагнаас чихэр хармайлж шараа болгоно
Аав минь тэгэхгүйээ
Алаг чулуу хээрээс хормойлж хүүдээ зүслүүлнэ.
Алсын замд уулсын нэр тогтоолгож ухаан нэмнэ
Ээдрээт мянган харгуй төрсөн гэрийн гаднаас эхлэж
Эмээл дээрээ соёмботой унаган хүлэгийн нуруунд анх гарахад
Сансарт хүүхэд нь нисэх юм шиг санаж ээж нар цацлаа өргөж гүйлддэг
Саахалт ороод эргэх юм шиг санаж аав нар духыг нь ганц үнэрлэдэг
Адгаж ижий нар өдөржин радио шиг үгэлнэ
Амьдралд зөвхөн үнэнийг хэлэх гэж аав нар сумын үүзэл шиг хаа нэг дуугарна
Бие өвдлөө гэж ээж нар хүүхдээ аргагүй нэг айлгадаг
Битүүхэн дотроосоо нурж аав нар чимээгүйхэн өтөлдөг
Үхэж болохгүй тушаал авсан цэрэг шиг тэд
Үрс нь хөлөө олтол цоо эрүүл болж жүжиглэдэг
Ачийг тань хариулна гэж би олон жил худлаа ярьлаа
Ачийг нь гаргаж өгчхөөд харин нэг их гавъяатан шиг
Сөөг сөөг гэж хэвтүүлээд номхон тэмээг ноолуулах мэт
Сөөсгөр хэдэн бацааны өмнө хөгшин аавыгаа мөлхүүллээ
Гараа өргөж дайсандаа үг дуугүй бууж өгөх мэт
Гарцаагүй том алгаа дэлгэж та тэднийгээ хөтлөнө
Гариг дэлхийд уянгатай ийм найрагч байтлаа
Гангансан хэдэн зээтэйгээ хэдэнтэй хэлд орно
Гадаа нь навчис унаж, он жил биднийг унасан навчис шиг орхиж
Гайгүйдээ би аавыгаа жаргааж амжина гэж өөрийгөө хуурна
Ганцхан зүрхний тань цохилт намайг зэмлэн лугшиж
Газар дээр аав минь хүртэл мөнх бусыг сануулдаг аа
Хазайлгаж болохгүй титэм шиг нэрээр чинь би овголсон
Халуун зүрхний уярал хайр, гунигыг чинь хүртэл өвлөсөн
Өргөстөй орчлонд бүдчээд үйлж суухын цагтаа хүү нь
Өлгийг минь сийлсэн аавтай болохоор амьд явж чаддаг аа.

Хүүе цаана чинь Монгол хөгжөөд байна

Хаа сайгүй л мөсөн гулгуурын талбай. Амралт эхэлснээс л хойш эргэн тойрондоо юу болоод байгааг ажиглах зав гарлаа. Хэзээдээ энэ их талбайг барьчихваа. Ойрдоо цэвэр агаар амьсгалж, эрүүл мэнддээ анхаармаар санагдаад нилээдгүй мөнгөө котоконд зориулав. Би л коток тоглож сурч байгаа гэсэн шиг энд тэндгүй л хөх няц. Коток нь дээр гулгаж байгаа хүүхдүүдийн ихэнх нь 10-н жилийн сурагчид бололтой. Жоохон хүүхдүүд гэхэд ёстой айхтар. Аль хэдийн гулгаад сурчихсан. Би ч хэд хэдэн удаа савж унасны эцэст нэг муу юм тогтдог боллоо. Сурах гэж их л хичээж байна сурах байх гэж найдаад л… Ямар ч байсан монгол улс минь хөгжиж л байна. Бид нарт чөлөөт цагаа хөгжилтэй, сонирхолтой өнгөрүүлэх боломж бий болж байгаагаас гадна, энэ жилийн өвөл эрээд хүсээд хайгаад олохгүй байгаа цас гээч байгалийн үзэгдлийг эндээс харж, барьж, хүсвэл идчиж болохнээ..
Баарны нүд өвдөм хурц гэрэлд, утаа үнэрлэн мансуурч байхаар сайхан эрүүл агаар мэдэрч дээр нь спортоор хичээллэж, илүүдэл жингээ хаяж, ханиад томуунаас холуур чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх газар хотын төвөөр, захаар ер нь хаа сайгүй бий болсон байна шүү нөхөд минь. Аан тийм манай дүү 10-н жилийн сурагч л даа. Ээжээс хааяа мөнгө авхаараа РС тоглочихдог байсан чинь, саяхан би гэрлүүгээ ирэх замдаа дүүгээ коток нь дээр гулгаж байхыг олж хараад баярласан гэж жигтээхэн. Дүү минь одоо л мөнгөө юунд үрэхээ зөв тооцоолсон бололтой. Биед хор нөлөөтэй рс тоглоом, чихэр боов гэх мэтийн хэрэггүй зүйлд мөнгөө үрж байхаар энэ нь ч дээр. Баярлалаа хотын даргаа.

Амжилт

Өнөөдрөөс л амралтыг мэдрэх бололтой. Амралтын өдрийг би ганцхан зүйлээр л мэдэрдэг. Энэ нь сэрүүлэг. Сэрүүлэг л дуугарахгүй бол нам унтаж болно гэсэн дохио. Өнөөдрийг би блогтоо зориулахаар шийдлээ. Блогоо нээгээд сар болж байна гэхэд бас ч давгүй зүйлс хийчихжээ.Эхэндээ блогоо нээхдээ одоо яанаа бичих зүйл олдохгүй ёстой хэцүүдэх байх гэж бодож байсан чинь харин ч эсэргээрээ бичих юм гэж хар мянга. Гэхдээ тэр болгоныг бичээд байвал блог минь нэг л цэгцгүй, эмх замбараагүй, өдрийн тэмдэглэл шиг юм болчих гээд нэг л бишээ. Тиймээс блогтоо би зорилго тавихаар шийдлээ. Блогын маань зорилго нь гэвэл их зүйл бичиж post нэмэхдээ бищ, хамгийн гол нь хүмүүс уншихад сонирхолтой, мэдээлэл болж чадахуйц, нэгийг бодогдуулахаар зүйл бичиж байхаар зорилоо. Зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд доорх зорилтуудыг өөртөө тавьлаа.
1,Сонирхолтой шинэ мэдээллүүдийг цаг алдалгүй эрэн сурвалжилж олж мэдэх
2,Бичиж байгаа зүйлс маань хэнд ч ойлгомжтой, цэгцтэй байх
3,Уншигч нөхдөө уйдаахгүйн тулд Template-ээ сард нэг удаа солих
Хүмүүст блогоо хүргэхийн тулд ойрдоо их хичээж байгаа. Хичээсний үр дүн гарч л байх шиг байна. Ганц хоёр хүнээс магтаалын үг сонссон. Чамлалтгүй амжилт.

Бухимдал

Яагаад ч юм өнөөдөр нэг л тайван биш өдөр байлаа. Сэтгэлдээ хэн нэгэнд гомдсон бололтой. Гүйж очоод чиний гаргаж байгаа энэ зан чинь надад таалагдахгүй, намайг зовоогоод байна гэж хэлмээр байгаа ч ямар нэгэн юм араас минь татаад хэлэх нь байтугай очиж ч чадсангүй. Хүмүүс яагаад бие биедээ атаархадаг юм бол болоо? Хэн нэгнийгээ сайхан явбал баярлах байтал харин ч, энэ надаас илүү гарчихлаа үүнийг яаж өөрийнхөө доор байлгах вэ? гэсэн шиг л зан авир гаргах юм. Бид чинь өөр өөрийн л гэсэн тус тусын амьдралтай биздээ. Миний муу эсвэл сайн явах бусдын амьдралд нөлөөлнө гэж үү? Мэдэхгүй юмдаа.

Тамхичдын орон

Манай гэрт тамхи татдаг хүн байдаггүй болохоор ч тэр үү? Тамхины утаа үнэрлэнгүүт л дотор муухайраад, ойрдоо нэг л бишээ. Хаа сайгүй л тамхи татсан улс. Хажууд нь удаахан зогсоод ч юм ярихын аргагүй. Хувцасанд татаж байгаа тамхинынх нь утаа шигэчих гээд естой хэцүү. Тамхи татдаг хүнээс ямар үнэр үнэртэдгийг мэдэх үү? Хичнээн цэвэрхэн гоё хүн байлаа ч тамхи татдаг л бол надад огтхон ч сайхан харагддаггүй. Саяхан би нэг сэтгүүлээс энэ судалгааг олж уншсан юм. Насанд хүрсэн тамхичдын тоогоор эрэмбэлсэн нэг сонирхолтой тоо байна. Манай улс эхний 5-д цохиж явах юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгуулагаас хийсэн энэ судалгаанд 100 хүн тутмын 46.7% нь тамхи татдаг гэдгээрээ манай улд дэлхийд хамгийн том тамхи үйлдвэрлэгч орнууд болох Хятад, Зимбабве, Энэтхэг, Франц, Итали зэрэг орнуудаас хол тасархай түрүүлж явна. Дэлхийн дунджаар насанд хүрсэн 100 хүн тутмын 27 нь тамхи татдаг байтал манай үлсад тамхи татдаг насанд хүрэгсэд үүнээс 2 дахин илүү байна гээд боддоо. Үнэхээр аймшигтай..Ингээд бодохоор манай улс буруу талаараа л бусдыг араасаа дагуулан хөгжөөд байх шиг.

Уншихгүй бол сэтгэхгүй

Зохиогч Н.Алтанхуяг, Н.Отгонбаяр
Номын нэр: Мөлжүүртэй үгс
Таны өмнө үе үеийн эрдэмтэн мэргэд болон , жирийн хүмүүсийн оюун ухаанаар бүтсэн онож хэлсэн, ухаарал нэмэх сургаалын түүвэр болох Мөлжүүртэй үгс номыг уншиж үзэхийг санал болгож байна. Дэлхийн улс орны үсрэнгүй хөгжил дэвшил, нийгмийн амьдралын асар хурдан хувирал өөрчлөлт дунд хүн улам их мэдээлэлд дарагдан, тэр чинээгээр уншиж судлах, ухаарах тунгаах зав хомсхон байгаа нт илт харагдан, аль болох бага зайд ихийг багтаасан авсаархан ном шаардах болжээ. чухам ийм үед уншигч таны эрэлт хэрэгцээг бүрэн хангаж чадах хэл сэтгэлгээний үнэт эрдэнэ бол үе үеийн мэргэдийн суут ухаанаар бүтсэн, хэд хэдэн номтой тэнцэхүйц үтга гүн, агуулга өргөн энэ номыг уншаад ухаан тань цэлмэж, урам зориг тань бадрах болно гэдгийг батлан хэлэх байна.

Тамхи татдаггүй хүн хаана ч ажилтай

Монголчууд бид тамхи татах гэж ажлынхаа цагаас хумсалсаар ирсэн билээ. Таныг өдөрт хэдэн удаа тамхи татав , хэдэн минутыг ажлын бус зүйлд зориулаь гэдгийг хэнч хянадаггүй учраас цалингаа ч гэсэн бүтэн авч байдаг. Гэтэл Германп ажилд авах зар дээр “Тамхи татдаггүй” байх гэсэн шаардлага заавал байдаг гэнэ. џагаад ийм шаардлага тавих болсон тухайд үндэслэл бүхий дараах судалгааг гаргажээ. Жишээ нь: Тамхи татдаг хүн жилд хамгийн багаар бодоход 13.9 ажлын өдрийг ямар ч үр бүтээлгүй өнгөрөөдөг байна. Энэ улсад нэг цагын ажлын хөлсийг дунджаар 10 евро хэмээн тооцвол тамхи татахад тухайн хүн жилд 1390 евро буюу манайхаар 2.1 орчим төгрөгийг компаниасаа зүгээр л завшдаг ажээ. Харин Монголд яадаг вэ? Бяцхан судалгаа хийе л дээ. Бүтэн жилийн 365 хоногоос ажлын 261 өдөр байдаг гэж үзье. Өдөрт нэг цагыг тамхи татахаар орж гарахад зарцуулдаг хүн жилд 261 цагийг дэмий өнгөрөөх нь. Мөн нэг өдрийн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 500 төгрөг гэж үзвэл тухайн компани татдаг нэг ажилтандаа 130 гаруй мянган төгрөгийг бэлэглэх ажээ. Цомхон багтай жижиг компанийн арван ажилтан тамхи татдаг байхад л нэг сая гаруй төгрөгийг байгууллагаасаа завшиж болох нь ээ. Түүнчлэн Германд 6-10 цагийг бүтэн, 1-6 цагийг хагас цагаар тооцон цалинжуулдаг бол Монголд 8 цагийг бүтэн ажилласнаар тооцдог. Харин бүтэн ажиллаж байна уу? үгүй юу? гэдгийг хянах боломж бараг байхгүй гэхэд болно. Гэхдээ сүүлийн үед албан байгууллагууд цаг бүртгэлийн автомат системтэй болж байгаа бөгөөд ажилтан та ч нэг талаар эрүүл мэндээ бодож, нөгөө талаар ажлын үүргээ ухамсарлан тамхи татахгүй байх хэрэгтэй ажээ.

“Зөвлөмж”

Энэхүү “Зөвлөмж”-ийг би улирлын шалгалтаа өгөх гэж байгаа оюутан залуус мөн шалгалт авах гэж байгаа багш таньд зориуллаа. Учир нь авах, өгөх гэж байгаа хэн хэн нь сэтгэл санаа, биеийн хувьд нилээдгүй ачаалалтай байдгын үндсэн дээр стрест, цаашлаад түгшүүрт ордог учир дээрх зөвлөмжийг миний зүгээс та нартаа зориулан бичлээ. Үүнийг уншиж үзэх багш, мөн сониучхан зантай оюутан та бүхэндээ миний зүгээс өргөн барьж байгаа шинэ жилийн бэлэг юм шүү. Бэрхшээл хүндрэлийн үед их бухимдаж сэтгэлээ их өвтгөх тусам, зовлон бидний дотор улам удаан орших болно. Тиймээс бухимдал гунигаа түргэн сарниулах тусам сэтгэл амар амгалан болж, амьдралдаа аз жаргалыг дуудаж, саруул ухаанаар шийдвэр гарган стресээс салах юм. Тиймээс танд миний зүгээс сэтгэлийн айдсаас түр ч болов өөрийгөө чөлөөлөх доорх зөвлөмжийг санал болгож байна.
· Хүн дуртай зүйлээ хийж байхдаа сэтгэлийн маш их таашаалтай мөн аз жаргалтай байдаг. Тиймээс та өөрийн хамгийн дур сонирхолтой ажилаа хийж сэтгэлийн түгшүүрээс түр ч болов өөрийгөө салгаж болох юм. Зовлон гунигаа бодох завсар зай өгөлгүй ажилах хэрэгтэй.
· “Хүн бүхэн адилгүй хүлэг бүхэн жороогүй” үүний нэгэн адилаар хүн бүр өөр өөрийн зан араншинд нийцүүлэн сэтгэлийн түгшүүрээс өөрийгөө гаргаж байдаг. Хэрэв та бухимдсан шаналсан үедээ найз нөхдийнхөө дунд биш ганцаараа байхыг илүүд үздэг бол доорх бясалгалыг хийгээд үзээрэй. Чимээ шуугиангүй тухтай орчинд сандал эсвэл орон дээр аль болох өөртөө тухтай байхаар суугаад нүдээ анин бүхэл зүйлийг цагаанаар төсөөлөн бод. Өөрийн чинь бодол санаанд орж ирж байгаа бүхэл муу муухай, бухимдал үүсгээд байгаа зүйлсээ сүү шиг цагаан ариун гэж бодоод хэсэг хугацааны дараа нүдээ зөөлөн нээгээд хараарай. Та ертөнцийг хэсэг хугацаанд ч болов цав цагаанаар харсандаа өөрийгөө азтайд тооцон тэр өдрийн турш бүхэл зүйлийг сайхнаар харан бие сэтгэлийн жаргалыг мэдрэх болно.
· Та юуны түрүүнд шаналж зовж, сэтгэл чинь түгшээд байгаа зүйлсийг цаас бал аван өөрийн бодол санаанд орж ирж байгаа бүхэл зовлон гунигаа бичээрэй. Өөрөө өөрөөсөө нуун сэтгэл дотроо хадгалах ч хэрэггүй. Хүн уншчихвий гэж битгий айж түгш. Бичсэн зүйлээ эргэж уншиж нягтлах ч шаардлагагүй зүгээр л шатаачих. Ингэсний дараа биенээс чинь нээх том юм салаад унчихсан ч юм шиг бие болон сэтгэл чинь хөнгөрсөн байна.
· Сэтгэл сэргээх айдас түгшүүрийг намжаах өөр нэг арга бол ном. Харагдсан ном болгоныг шүүрэн авч яаран уншихаас зайлсхий. Эхлээд номны нэр болон гарчгийг хар. Зовж шаналаж байгаа зүйлсийг мартуулж чадахуйц аз жаргал, баяр баясал, хайр сэтгэлийн талаар сэдэвтэй ном зохиолыг сонгон авч өөртөө зав чөлөө гарган шимтэн уншаарай. Онигоо уншаад инээдэггүй хүн гэж сонсоогүй биздээ. Хэрэв таньд ном зохиол уншихаар зав цаг байдаггүй бол онигоог ч сонгож болно шүү дээ.
· Ингээд таньд сэтгэлийн айдас түгшүүрийг намжаах сүүлчийн хамгийн энгийн аргыг хэлж өгье! Сэтгэлийн зовлон хүнийг айлгаж түгшээж стрест оруулахаас гадна, бие болон сэтгэлийг ядраадаг. Тиймээс та юу ч хийж өөрийгөө зовоох шаардлагагүй. Зүгээр л ороо засаад унт. Энэ бол сэтгэлийн айдас түгшүүрийг намжаах хамгийн энгийн бөгөөд хамгийн шилдэг арга гэж би хувьдаа боддог. “ Нэг цагийн зовлонгоо мартъя гэвэл ид. Нэг хоногын зовлонг мартъя гэвэл унт”.
Миний санал болгосон эдгээр аргууд таньд таалагдаж мэдэгдэхүйц үр дүнгээ өгнө гэдэгт итгэлтэй байна. Яах вэ? Гэж шаналж зогсохын оронд туршаад л үз.

Танд амжилт хүсье!

Танд сонирхуулахад

Магадгүй үүнийг уншсан та итгэхгүй, эргэлзэж болох ч, итгэхээс өөр аргагүй байдалд яах аргагүй орно гэдэгт би итгэл төгс байна. Ямар ч байсан уншаад л үз. Дараа нь тунгаа. Жилийн 365 өдрийг долоо хоногт шилжүүлбэл 52 долоо хоног болно. Долоо хоног бүрийн амралтын 2 өдрийг хасвал ажил хийж болох 261 өдөр үлдэнэ. Хоногийн 24 цагийн 16 цагийг нь ажилаасаа гадуур өнгөрөөдөг гэвэл энэ нь нийтдээ 170 хоног болж, ажиллаж болох өдөр ердөө 91 хоног үлдэж байна. За тэгээд энэ ажлын 8-н цагаасаа утсанд дүүжлэгдэх, нөгөө өрөөнд орж ярьж суух, мессенжердэх, бие засах, кофе уух, тамхи татах, сонин унших… гэх мэтэд 50 минут орчмыг зарцуулдаг гэвэл энэ нь жилд нийтдээ 23 өдөр болох бөгөөд ажиллаж болох өдөр маань багассаар 68 өдөр болж байна даа. Үүнээс өдрийн цайны цаг болох 1 цагийг хасаж л таарна. Энэ нь жилдээ 46 өдөр болж, ажилдаа зарцуулдаг 22 өдөр үлдэх нь дээ. Мэдээж жилд ямар нэгэн байдлаар өвчтэй, чөлөөтэй, гачигдалтай, баяртай гэх мэтээр ажилдаа ирэхгүй байх тохиолдол хэнд ч байдаг шүү дээ. Үүнийг ердөө 2-хон өдрөөр тооцох юм бол ажиллаж болох 20 өдөр үлдэнэ. Бас болоогүй ээ, бүх нийтийн баярын өдлүүд гэж нэг зүйл бий. Цагаан сар, Наадам, Шинэ жил, Мартын 8, Улс түнхагласны баяр гээд л.. За яахав, зарим өдөр нь ажилладаг юм гэж бодоход хамгийн багадаа 5-н өдрийг амарч л таараа. Үүнийгээ хасвал ажиллаж болох 15 өдөр үлдэж байх юм. Тэгээд жилд авдаг амралтаа 14 хоног гээд тооцчихвол …… Ингэхэд бид чинь ер нь хэдэн өдөр ажилладаг болох нь вэ? Ганц л өдөр болж байна уу? Арай л үгүй байгаадаа.